Việc biết cách kiểm soát tâm lý giao dịch Forex sao cho hiệu quả là một yếu tố vô cùng quan trọng quyết định sự thành bại của mỗi trader nếu muốn thành công trong lĩnh vực này. Vậy tâm lý giao dịch trong Forex là gì? Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng này và những tâm lý thường gặp ở các trader là gì? Tất cả sẽ được giavang.com tổng hợp chi tiết qua bài viết sau.
Mục Lục
Tổng quát về tâm lý giao dịch Forex của các nhà đầu tư
Tâm lý giao dịch Forex là gì?
Tâm lý giao dịch (Trading Psychology) đề cập đến các cảm xúc, trạng thái và hành vi của nhà đầu tư khi tham gia mua bán trên thị trường tài chính. Tâm lý này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quyết định giao dịch và ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả lợi nhuận hoặc thua lỗ của từng giao dịch.
- Tìm hiểu về sóng Elliott trong forex
- Chiến thuật sử dụng MACD nâng cao tăng xác xuất thắng
- Chỉ báo Parabolic SAR là gì? Hướng dẫn cách sử dụng chi tiết
- Đường trung bình động MA là gì? Cách sử dụng Moving Average hiệu quả
Phân loại tâm lý giao dịch
Tâm lý giao dịch chia thành hai loại cảm xúc: tích cực và tiêu cực. Cảm xúc tiêu cực thường bao gồm sự lo lắng và lòng tham, dẫn đến quyết định đầu tư không cân nhắc như mua bán thiếu suy nghĩ và tăng đòn bẩy.
Phân tích rõ hơn về hai loại cảm xúc tiêu cực:
- Tâm lý lòng tham: Lòng tham thúc đẩy các nhà đầu tư cố gắng giữ một vị thế quá lâu để tối đa hóa lợi nhuận và cố gắng lấy từng xu cuối cùng từ phiên giao dịch đó. Nó cũng kích thích mở rộng các vị thế rủi ro và đầu cơ. Phần lớn nhà đầu tư đều trải qua cảm xúc tiêu cực này khi thị trường tăng giá, đặc biệt là khi xuất hiện nhiều đợt đầu cơ.
Tâm lý lòng tham trong giao dịch Forex - Tâm lý sợ hãi: Trái ngược với tâm lý tham lam, sự sợ hãi khiến các trader bán tháo sớm để cắt lỗ trong trạng thái hoảng loạn và có khả năng sẽ đối mặt với rủi ro cao. Tâm lý này đặc biệt phổ biến hơn trong thị trường gấu (Bear Market), dẫn đến nhiều quyết định đóng lệnh, chốt lời và cắt lỗ thiếu logic.
Tâm lý sợ hãi trong giao dịch Forex
Tại sao cần phải kiểm soát tâm lý giao dịch Forex?
- Tạo động lực ra quyết định khi giao dịch
Yếu tố đầu tiên làm nên tầm quan trọng của việc quản lý cảm xúc là tâm lý trong đầu tư sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến các quyết định giao dịch. Do đó, kiểm soát tốt tâm lý này đồng nghĩa với việc bạn đã nắm được 50% cơ hội thành công. Hãy tưởng tượng cảm giác của bạn khi mất một số tiền nhỏ và khi mất một số tiền lớn, liệu chúng có giống nhau không? Chắc chắn sẽ có sự khác biệt!
- Nâng tỷ lệ giao dịch thành công
Một khi bạn bị lòng tham chi phối, các nhà đầu tư khó có thể đưa ra quyết định đúng đắn. Sự sợ hãi và lo lắng sẽ xuất hiện trong tình huống này. Việc quản lý tốt những cảm xúc này có thể tăng tỷ lệ thành công trong giao dịch. Đồng thời, nó còn giúp bảo vệ sức khỏe và giữ cho tài khoản của bạn không bị thua lỗ.
- Trở thành một trader chuyên nghiệp
Kỹ năng quản lý cảm xúc là một yếu tố thiết yếu trên con đường trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp. Bạn cần biết cách kiềm chế cảm xúc của mình, dù thị trường có sôi động hay hỗn loạn đến đâu. Khả năng điều chỉnh cảm xúc và kiểm soát hành vi sẽ giúp bạn tiến nhanh hơn đến thành công.
Những tâm lý giao dịch Forex thường gặp ở các trader
Các tâm lý trong giao dịch Forex thường gặp
Khi bạn quyết định đầu tư, không thể coi nhẹ vai trò của tâm lý giao dịch. Tuy nhiên, không phải nhà giao dịch nào cũng hiểu rõ bản chất của tâm lý giao dịch Forex và cách kiểm soát tâm lý hiệu quả. Sau đây là tổng hợp 8 cung bậc cảm xúc của một trader khi giao dịch để bạn có được cái nhìn toàn diện nhất về chủ đề này.
Tâm lý lạc quan
Tâm lý lạc quan là cảm xúc thường gặp ở các nhà đầu tư khi bắt đầu một phiên giao dịch. Niềm tin vào viễn cảnh tích cực khiến họ hăng hái, dễ dàng đưa ra quyết định giao dịch. Tâm lý này thường xuất hiện mạnh mẽ khi thị trường có xu hướng tăng giá.
Niềm tin
Song song cùng với tâm lý lạc quan là niềm tin của nhà đầu tư vào sự tăng trưởng của thị trường. Khi có ý tưởng mua cổ phiếu, trader thường có xu hướng đầu tư nhiều hơn với hy vọng đạt được lợi nhuận cao trong tương lai.
Sự hưng phấn
Sau khi bắt đầu với tâm lý lạc quan và hình thành niềm tin vào thị trường, các nhà đầu tư sẽ bước vào trạng thái hưng phấn. Đây là giai đoạn có tỷ lệ rủi ro cao nhất. Trong trạng thái này, mọi quyết định đầu tư đều mang tính cảm tính và thiếu lý trí. Các nhà đầu tư sẽ bắt đầu đặt lệnh một cách bất chấp, không màng đến rủi ro tiềm ẩn. Sự hưng phấn quá mức khiến họ tin rằng mọi phiên giao dịch sẽ đều mang lại lợi nhuận, dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ trong giá trị thị trường. Các nhà đầu tư lúc này sẽ bắt đầu tham gia vào thị trường tài chính, chứng khoán, Forex hoặc tiền ảo với số vốn cực kỳ lớn.
Lo lắng
Trạng thái lo lắng xuất hiện khi nhà đầu tư bắt đầu nghi ngờ về giá trị tài sản mình đang nắm giữ, đặc biệt khi cảm thấy nguy cơ thua lỗ tăng cao. Thực tế cho thấy, tâm lý lo lắng thường bị bỏ qua sau trạng thái hưng phấn bởi suy nghĩ “Rồi giá sẽ tăng trở lại mà!”. Khi đó, các tín hiệu đảo chiều của giá vẫn chưa rõ ràng nên nhà đầu tư ít khi thực hiện lệnh bán.
Sợ hãi
Tâm lý sợ hãi là một trong những kẻ thù nguy hiểm nhất đối với nhà đầu tư, thường xuất hiện khi thị trường biến động mạnh và khó lường. Khi đó, nhà đầu tư sẽ trở nên e dè, do dự, không dám đưa ra quyết định giao dịch và cân nhắc kỹ lưỡng mọi lựa chọn. Niềm tin vào khả năng phục hồi của thị trường, cổ phiếu, tiền ảo hay các cặp tiền tệ dần sụt giảm.
Tuyệt vọng
Cung bậc cảm xúc tiếp theo trong tâm lý giao dịch Forex là nỗi tuyệt vọng của các nhà đầu tư sau khi trải qua cảm giác sợ hãi. Lúc này, nhà đầu tư không tìm thấy giải pháp nào cho số tài sản họ đang nắm giữ. Thua lỗ kéo dài, nợ nần chồng chất và tâm lý bất ổn dẫn đến một loạt cảm xúc tiêu cực, khiến họ hành động thiếu suy nghĩ.
Có thể nói, đây là trạng thái tiêu cực cuối cùng và đáng sợ nhất trong quá trình đầu tư. Khi rơi vào tuyệt vọng, thị trường bắt đầu xảy ra tình trạng bán tháo và xu hướng giảm giá càng được củng cố thông qua những cú lao dốc liên tiếp. Khi đó, các nhà đầu tư mất hết hy vọng vào việc phục hồi vốn.
Hoảng loạn
Khi không thể tìm ra giải pháp nào khác, các nhà đầu tư bắt đầu bán tháo các tài sản với mức giá lỗ mà không quan tâm đến giá trị thực của chúng. Tuy nhiên, khi chạm đến giai đoạn này, các nhà đầu tư đã phải chịu mất mát đáng kể do hàng loạt quyết định trước đó.
Tức giận
Sau khi trải qua chuỗi cảm xúc tiêu cực như lo lắng, sợ hãi và tuyệt vọng, nhà đầu tư có thể rơi vào trạng thái nóng giận và dễ bị kích động. Khi thua lỗ, họ thường đổ lỗi cho những yếu tố bên ngoài như thị trường chứng khoán, sàn giao dịch ngoại hối hoặc năng lực lãnh đạo của các cơ quan quản lý. Tâm lý tiêu cực này khiến nhiều nhà đầu tư đưa ra quyết định vội vàng rời bỏ thị trường, bỏ lỡ cơ hội và thậm chí gia tăng tổn thất.
Nguyên nhân tạo ra các vấn đề tâm lý giao dịch Forex
- Tác động của đám đông
Tâm lý đám đông là hiện tượng nhà đầu tư hành động theo xu hướng chung của thị trường, bất chấp phân tích và lý trí cá nhân. Ví dụ, khi đám đông mua thì họ cũng mua và khi đám đông bán, họ cũng bán theo.
Hiệu ứng tâm lý này có thể dẫn đến các trạng thái cảm xúc như hưng phấn quá đà hoặc quá sợ hãi. Điều này có thể tạo ra các hiện tượng như bong bóng thị trường hoặc tâm lý hoảng loạn và lo lắng, thúc đẩy sự bán tháo. Đặc biệt là khi thị trường đang không mấy khả quan, hiệu ứng dây chuyền hay hiệu ứng Domino có thể kích hoạt một chuỗi giảm sâu liên tiếp, gây ra thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư.
- Sự thiếu hiểu biết
Trên thực tế, nhiều nhà đầu tư dễ bị lôi kéo bởi lời mời ngọt của các sàn giao dịch không đáng tin cậy, khiến họ phải trả giá đắt. Do đó, việc nâng cao kiến thức và rèn luyện kỹ năng sẽ giúp bạn xây dựng nền tảng vững chắc. Từ đó, bạn có thể tham gia thị trường với tâm lý vững vàng, tránh được những rủi ro không cần thiết và hạn chế thua lỗ.
- Hiệu ứng FOMO (Fear of Missing Out)
Hiệu ứng FOMO (Fear Of Missing Out) hay còn gọi là hội chứng sợ bỏ lỡ, là cảm giác lo lắng tột độ khi trader nghĩ rằng họ có thể bỏ lỡ một cơ hội đầu tư tiềm năng. Nỗi sợ hãi này khiến họ mua bán một cách vội vàng, thiếu suy nghĩ, bất chấp phân tích thị trường và kỷ luật đầu tư, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Xem thêm: Fomo là gì? Bẫy “Fomo” thường thấy trong đầu tư
- Quá tự tin hoặc tự ti
Tự tin và tự ti là hai trạng thái tâm lý trái ngược nhau nhưng lại có thể dẫn đến những hậu quả tương tự trong đầu tư. Khi quá tự tin, nhà đầu tư dễ trở nên chủ quan, lơ là việc phân tích thị trường và đưa ra quyết định vội vàng, thiếu sáng suốt. Họ có thể tham gia giao dịch ồ ạt, nhồi lệnh mà không tuân theo bất kỳ nguyên tắc nào, dẫn đến thua lỗ.
Ngược lại, sự thiếu tự tin khiến nhà đầu tư trở nên do dự, thiếu quyết đoán trong việc thực hiện chiến lược đầu tư đã đề ra. Họ dễ dàng bị lung lay bởi những biến động thị trường và bỏ lỡ cơ hội tiềm năng.
7 mẹo giúp trader kiểm soát tâm lý giao dịch Forex
- Tạo ra bộ nguyên tắc giao dịch
Đặt ra các quy tắc để tuân thủ khi giao dịch là một trong những phương pháp hiệu quả để kiểm soát cảm xúc. Những quy tắc này có thể bao gồm việc thiết lập mức chấp nhận lỗ/lãi để quyết định tham gia và rút khỏi thị trường cũng như xác định mục tiêu lợi nhuận hay là nên sử dụng lệnh dừng lỗ.
- Trau dồi kiến thức và tích lũy kinh nghiệm
Thế giới tài chính biến động không ngừng và ẩn chứa nhiều rủi ro, khiến cho việc dự đoán chính xác mọi biến động thị trường trở nên bất khả thi đối với bất kỳ nhà đầu tư nào. Dù áp dụng phương pháp phân tích kỹ thuật hay phân tích cơ bản, việc cập nhật và theo dõi tin tức thị trường đều mang lại lợi ích to lớn cho các trader. Nhờ vậy, họ có thể thu thập thêm thông tin để đưa ra dự đoán xu hướng giá cả một cách sáng suốt hơn. Tuy nhiên, để thành công trong lĩnh vực này, nhà đầu tư cần không ngừng tích lũy kinh nghiệm và trau dồi kiến thức mỗi ngày.
- Ghi lại nhật ký giao dịch
Việc ghi lại lịch sử giao dịch trong nhật ký sẽ giúp nhà đầu tư nhìn lại hành trình của mình qua từng giai đoạn. Nhật ký này không chỉ tóm tắt các giao dịch mà còn lưu giữ cảm xúc và hành động của trader. Nhờ đó, nhà đầu tư có thể theo dõi trạng thái tài khoản, phương pháp giao dịch và kinh nghiệm của mình tại một thời điểm cụ thể. Điều này giúp đánh giá hiệu quả giao dịch đã thực hiện, từ đó rút kinh nghiệm và tối ưu hóa hệ thống giao dịch trong tương lai. Một số thông tin quan trọng mà các trader nên ghi chép trong nhật ký giao dịch:
– Mật độ giao dịch
– Hiệu quả của từng giao dịch
– Những tài sản mang đến khả năng sinh lời tốt
– Ghi lại chi tiết cảm xúc và hành động của trader trong mỗi phiên giao dịch
- Đừng quá cầu toàn mà hãy tập trung vào sự tiến bộ
Becky Beaupre Gillespie đã từng nói: “Tốt vừa đủ mới là hoàn hảo.” Khi thị trường có nhiều biến động, việc chốt lãi ở mức 7% là hợp lý nếu mục tiêu của bạn là 10 – 20%. Nếu bạn luôn theo đuổi sự hoàn hảo tuyệt đối, điều này có thể tạo ra áp lực và làm giảm hiệu quả đầu tư. Vì vậy, hãy linh hoạt trong quá trình đầu tư để có thể đối phó kịp thời với những biến động không lường trước của thị trường thay vì quá cứng nhắc.
- Giữ tinh thần tỉnh táo và sự kiên định
Thay vì tập trung vào việc tìm kiếm thông tin mới, các nhà giao dịch cần chú trọng vào việc chọn lọc và xác thực nguồn tin chính thống để đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt. Việc tham khảo ý kiến, nhận định và dự đoán từ các chuyên gia phân tích uy tín, có cơ sở dữ liệu và số liệu cụ thể là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần giữ vững lập trường và tỉnh táo trước những thông tin thiếu kiểm chứng, nhiễu loạn thị trường dẫn đến tâm lý FOMO hay ảnh hưởng bởi đám đông.
Bên cạnh đó, việc tuân thủ chiến lược giao dịch đã đề ra là yếu tố then chốt dẫn đến thành công. Thay vì hoảng loạn và thay đổi chiến lược liên tục trước những biến động ngắn hạn của thị trường, nhà đầu tư nên linh hoạt điều chỉnh chiến lược để thích ứng với những tình huống bất ngờ một cách hiệu quả. Kiên định và kỷ luật là chìa khóa giúp nhà đầu tư đạt được mục tiêu tài chính lâu dài.
- Ngừng việc “dán mắt” vào máy tính
Những người mới tham gia vào thị trường thường có thói quen không tốt là dành quá nhiều thời gian nhìn vào màn hình mỗi ngày. Thói quen này có thể xuất phát từ việc họ dễ bị cuốn hút bởi việc đặt lệnh và theo dõi các biểu đồ nến màu xanh, màu đỏ. Tuy nhiên, việc này không chỉ không mang lại hiệu quả đầu tư mà còn gây hại cho sức khỏe và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của họ. Do đó, các bạn nên thiết lập các mức chốt lời và cắt lỗ tự động, để có thể dành thời gian đó cho việc đọc sách và nâng cao kiến thức.
- Quản lý vốn hợp lý
Để tránh những cảm xúc tiêu cực khi giao dịch Forex, các trader cần quản lý nguồn vốn một cách hợp lý và hiệu quả nhằm giảm bớt áp lực từ việc thua lỗ. Một bài học quan trọng là không nên giao dịch với số lượng lớn khi chưa có đủ kinh nghiệm. Hãy điều chỉnh khối lượng giao dịch sao cho phù hợp với số vốn và khả năng của bản thân, đồng thời xác định phạm vi thua lỗ có thể chấp nhận được. Tránh tập trung quá mức vào việc đặt lệnh để không rơi vào tình huống tài khoản bị bốc hơi bất ngờ.
Lời kết
Tóm lại, kiểm soát tâm lý giao dịch Forex là một hành trình rèn luyện không ngừng, đòi hỏi sự kiên trì và kỷ luật. Bằng việc áp dụng các bí quyết và chiến lược đã được chia sẻ trong bài viết này, hy vọng bạn sẽ có thêm những phương pháp hữu ích để cải thiện khả năng quản lý cảm xúc và đạt được thành công trong thị trường Forex. Đừng quên truy cập trang giavang.com thường xuyên để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích mới nhé!
Xem thêm các bài viết:
