Đi kèm với mức lợi nhuận khổng lồ do tiền điện tử mang lại thì vấn đề an ninh tài chính của các quốc gia không ngừng được đặt ra. Bởi trên thực thế, tiền điện tử là loại tiền phi tập trung và không chịu sự quản lý của bất kỳ tổ chức pháp lý nào. Nhận thấy được tiềm năng cũng như những rủi ro tiềm ẩn của Crypto, trong hơn một thập kỷ qua, các quốc gia không ngừng nghiên cứu và phát triển đồng tiền điện tử cho riêng mình. Đây cũng là lý do vì sao CBDC ra đời? Vậy CBDC là gì? Tương lai của tiền tệ pháp định số ra sao? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.
Mục Lục
CBDC là gì?
CBDC được viết tắt từ tên tiếng Anh Central Bank Digital Currency là đồng tiền kỹ thuật số do Ngân hàng Trung Ương của một quốc gia phát hành và ấn định.
Đồng CBDC của từng quốc giá khác nhau sẽ có giá trị gắn liền với tiền pháp định Fiat của quốc gia đó, đồng thời chịu sự quản lý của quốc gia này.
Hiện nay, có nhiều quốc gia đang nghiên cứu về các loại tiền tệ pháp định số. Theo giám đốc Christine Lagarde của ECB, hơn 80 ngân hàng trung ương đang xem xét các loại tiền kỹ thuật số. Ví dụ: Đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc. Đây là một trong những tiền tệ phát định số đầu tiênđược phát hành bởi một nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Về lý thuyết, khái niệm CBDC được lấy cảm hứng từ Bitcoin và các Altcoin dựa trên công nghệ blockchain. Khác biệt ở chỗ, nó phát hành bởi một nhà nước, và được công nhận là tiền tệ hợp pháp.
- Fiat là gì? Phân biệt tiền Fiat và Crypto
- VNDC là gì? Sàn VNDC có lừa đảo không?
- Coin Top nào nên đầu tư trong năm 2023
- Đầu tư stablecoin có an toàn không? Phân loại 3 dạng stablecoin
Đặc điểm của CBDC
- Tính bảo mật cao: Giống như tiền giấy, mỗi đơn vị CBDC có thể nhận dạng duy nhất để ngăn chặn hàng giả. Công cụ kỹ thuật số có tính bảo mật cao, một phương tiện thanh toán, và là kho lưu trữ giá trị.
- Tỷ lệ quy đổi 1-1: CBDC có tỷ lệ quy đổi 1:1 với tiền định danh Fiat. Ví dụ: 1 VNDC bằng 1.000 VNĐ.
- Thành phần của nguồn tiền cơ sở: Cùng với các dạng tiền tệ khác, CBDC là một phần của nguồn cung tiền cơ sở. Do đó, DFC là một khoản nợ của ngân hàng trung ương giống như tiền tệ vật chất.
- Có tính pháp lý: CBDC là đơn vị tiền tệ pháp định số, chính vì vậy nó sẽ được kiểm soát tập trung mặc dù nó được tạo ra dựa trên các công nghệ Blockchain. Đây cũng là một trong những điểm nổi bật và khác biệt của CBDC với tiền điện tử.
Mục tiêu của CBDC
Mục tiêu chính mà CBDC hướng tới chính là giúp người dùng và doanh nghiệp có thể giao dịch tài chính nhanh chóng, riêng tư, thuận tiện. Hơn thế, có khả năng tiếp cận và nhận được sự an ninh tài chính.
Một minh chứng cho thấy, ở Mỹ và nhiều quốc gia khác, nhiều người không được tiếp cận với các dịch vụ tài chính. Theo thống kê, con số người dùng không nhận được sự an ninh tài chính ở xứ sở Cờ hoa rất đáng ngạc nhiên. Cụ thể: Hơn 5% hộ gia đình không sử dụng ngân hàng (khoảng trên 7 triệu người); Khoảng 20% hộ gia đình khác có tài khoản ngân hàng, nhưng sử dụng lệnh chuyển tiền hoặc dịch vụ khác bằng séc.
Ngoài ra, CBDC cũng hướng tới việc giảm thiểu các công đoạn bảo trì mà một hệ thống tài chính phức tạp yêu cầu. Đồng thời, giúp giảm chi phí giao dịch xuyên biên giới.
Ưu và nhược điểm của CBDC
Ưu điểm
- Ngăn chặn hoạt động bất hợp pháp và đảm bảo an ninh tài chính quốc gia: CBDC có thể giúp ngân hàng trung ương theo dõi vị trí của mọi đơn vị tiền tệ một cách chính xác, nơi mà dòng tiền đến và đi đều minh bạch trên sổ cái.
- Loại bỏ phí giao dịch: Không giống với việc thanh toán trên các hệ thống thanh toán hiện tại như Visa, Mastercard…, CBDC không thu phí khi người dùng thực hiện giao dịch. Điều này dường như tiện lợi hơn khi người dùng hay các tổ chức thường xuyên giao dịch.
- Hiệu quả công nghệ: Việc chuyển tiền, thanh toán được thực hiện trực tiếp từ người trả tiền đến người nhận tiền, thay vì phụ thuộc vào khâu trung gian qua ngân hàng.
Nhược điểm
- Tập trung hóa: Khác với tiền điện tử, các loại CBDC bị quản lý tập trung. Nên những người kiểm soát có thể đóng tài khoản, xóa tiền của bất kỳ ai.
- Đô la hóa kỹ thuật số: Một loại CBDC nước ngoài được vận hành tốt, có thể thay thế cho đồng nội tệ yếu kém. Điều này có hại cho các nước đang bị lạm phát lớn.
- Đình trệ sự phát triển: Việc theo dõi dữ liệu từ sổ cái làm mất quyền riêng tư. Dẫn đến việc khuyến khích tự kiểm duyệt, làm giảm quyền tự do ngôn luận. Và cuối cùng là đình trệ sự phát triển xã hội.
- Tiền chảy khỏi ngân hàng thương mại: Với việc cung cấp tiền kỹ thuật số trực tiếp cho người dân. Người dùng sẽ loại bỏ dần các ngân hàng trung gian.
So sánh CBDC với tiền điện tử
CBDC | Tiền điện tử | |
Giống nhau |
|
|
Khác nhau |
|
|
Tương lai CBDC sẽ như thế nào?
Từ các nghiên cứu của các tạp chí Doanh nghiệp về Giá trị doanh nghiệp của IBM, Phân tích biểu đồ về sự phát triển của tiền được lập trình, ta thấy rằng CBDC vẫn nhận được sự quan tâm của các ngân hàng Trung ương mặc dù chúng nhận được nhiều sự phản đối từ phía ngân hàng thương mại. Trên thực tế, CBDC đang ngày một phát triển và có khả năng sẽ trở thành đồng tiền thống trị. Hãy hiểu một cách đơn giản rằng, thế giới cần phải điều tiết một số tiền điện tử và các ngân hàng trung ương đã làm việc này để thử nghiệm CBDC.
Năm 2019, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế đã công bố một cuộc khảo sát về các ngân hàng trung ương và CBDC cho thấy rằng trong khi 85% các ngân hàng trung ương nói rằng họ khó có thể phát hành một CBDC trong vòng ba năm tới, khoảng một phần tư các ngân hàng trung ương cho biết họ đã có thẩm quyền ban hành CBDC hoặc sẽ sớm có nó. Và 70% thừa nhận họ đang nghiên cứu vấn đề này.
Theo ước tính phía các ngân hàng trung ương, ít nhất một CBDC sẵn sàng cho người tiêu dùng sẽ ra mắt trong vòng năm năm tới. Nghiên cứu mới dựa trên dữ liệu khảo sát từ 23 ngân hàng trung ương lớn nhỏ, đã xác định rằng CBDC sẽ áp dụng một use case eo hẹp, ví dụ như tạo điều kiện chuyển tiền hoặc thúc đẩy việc đưa tài chính toàn diện vào các khu vực có ngân hàng vật lý khan hiếm.
Mặc dù các ngân hàng tư nhân sẽ luôn đóng một vai trò nhất định. Song, các ngân hàng trung ương được OMFIF khảo sát gần như nhất trí cho biết các CBDC sẽ được thực hiện thông qua quan hệ đối tác công tư – một khi CBDC đầu tiên được ra mắt, nhiều CBDC khác sẽ có khả năng tiếp bước.
Kết luận
Nói tóm lại, CBDC là tiền kỹ thuật số chịu sự quản lý của nhà nước. Trong tương lai, đây là đồng tiền có khả năng phát triển mạnh và có thể thay thế tiền Pháp định Fiat. Mặc dù có nhiều ý kiến trái chiều xung quanh việc phát triển tiền tệ pháp định số, song đây được xem là một trong những bước tiến quan trọng trong kỷ nguyên loài người. Với bài viết trên, chúng tôi hy vọng có thể đem đến cho bạn đọc những thông tin hay về CBDC. Chúc các bạn một ngày an lành.
