Trái phiếu kho bạc là gì? Có nên đầu tư trái phiếu kho bạc?

Mặc dù có lãi suất thấp hơn các công cụ lưu thông khác trên thị trường tiền tệ. Song, trái phiếu kho bạc được đánh giá là công cụ tài chính an toàn nhất hiện nay bởi khả năng rủi ro thấp và rất khó xảy ra vỡ nợ. Vậy trái phiếu kho bạn là gì? Có nên tham gia đầu tư trái phiếu kho bạc? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây. 

Trái phiếu kho bạc là gì? 

Trái phiếu kho bạc là loại trái phiếu chính phủ với mục đích huy động nguồn vốn từ quần chúng nhân dân, cá nhân, tổ chức, tập thể để bổ sung vốn vào ngân sách và được phát hành bởi kho bạc nhà nước. Nói một cách đơn giản, trái phiếu kho bạc là những giấy chứng nợ của kho bạc với những nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu. Đồng thời, kho bạc phải có trách nhiệm hoàn trả  trả toàn bộ cả gốc lẫn lãi cho người mua khi đến thời điểm đáo hạn. 

Rủi ro của trái phiếu kho bạc thấp và tính toàn an cao, chính vì vậy, đây là một trong những loại trái phiếu. Về bản chất, trái phiếu kho bạc giúp bù đắp những thâm hụt tạm thời trong ngân sách nhà nước bằng cách phát hành để huy động tiền nhàn rỗi trên thị trường nhằm bù đắp cho những thâm hụt tạm thời trong ngân sách nhà nước. Nhà đầu tư có thể yên tâm khi lựa chọn trái phiếu kho bạc, bởi chính phủ hầu như hiếm khi vỡ nợ. 

Kỳ hạn thanh toán trái phiếu kho bạc thông thường bao giờ cũng thường là trên một năm. Nhìn chung, đây là cơ sở để điều tiết và kiểm soát tiền tệ của nhà nước, tất nhiên mục đích chính vẫn là bổ sung ngân sách bù đắp chi tiêu chính phủ.

>>Xem thêm:

• Đặc điểm thị trường trái phiếu
• Có nên đầu tư vào trái phiếu Doanh Nghiệp?
• Ưu và nhược điểm của trái phiếu chuyển đổi

Đặc điểm của trái phiếu kho bạc

Thế mạnh

Tương tự như những loại trái phiếu khác, trái phiếu kho bạc cũng có những thế mạnh nổi bật:

• Độ an toàn cao: So với các loại giấy tờ có giá khác, trái phiếu kho bạc được phát hành và đảm bảo bởi nhà nước và đặc biệt đến kỳ đáo hạn, người mua loại trái phiếu này sẽ được ưu tiên thanh toán trước.
• Lợi tức biết trước và được ấn định: Ngay khi tham gia mua trái phiếu kho bạc, ngay từ ban đầu, nhà đầu tư được cam kết chi trả số lợi tức rõ ràng theo kỳ hạn. Khi đáo hạn, có thể hoàn toàn thu hồi được vốn. Điều này giúp người cho vay chủ động được nguồn lợi nhuận vào.
• Tính lỏng cao nhất: Đây là một trong những đặc tính được yêu thích bởi các nhà đầu tư. Trái phiếu kho bạc hỗ trợ người chơi chuyển đổi nhanh. Vì thế, nhà đầu tư cũng có thể mua bán trực tiếp và dễ dàng thu tiền mặt về, chính vậy khả năng xoay vòng tiền cũng nhanh nhất.  

Hạn chế

Mặc dù là loại trái phiếu vô cùng an toàn, song trái phiếu kho bạc cũng có những mặt hạn chế như: 

• Như đã nói, đây là công cụ nợ an toàn cho nhà đầu tư, song so với các công cụ nợ khác, trái phiếu kho bạc mang về lợi nhuận tương thấp. 
• Nhà đầu tư chỉ có thể ghi nhận lợi nhuận đầu tư khi các trái phiếu kho bạc đáo hạn. Tuy nhiên, điều này khiến trái phiếu kho bạc vì thế mang lại thu nhập ít hấp dẫn hơn, nhất là với các nhà đầu tư muốn tìm kiếm nguồn lợi từ dòng tiền ổn định. Tốt nhất, trước khi tham gia đầu tư trái phiếu kho bạc, người chơi nên tìm hiểu kỹ về mệnh giá trái phiếu trước nhằm hạn chế những rủi ro không đáng có trong trình giao dịch. 

Lãi suất trái phiếu kho bạc 

Đối với trái phiếu kho bạc, Bộ tài chính sẽ là người quyết định về lãi suất. Từng đợt phát hành khác nhau sẽ có những mức lãi suất khác nhau. Sau khi tiến hành thỏa thuận với ngân hàng nhà nước, trái phiếu kho bạc sẽ có 3 hình thức lãi suất sau:

• Lãi suất cố định áp dụng cho cả kỳ hạn phát hành
• Lãi suất chỉ đạo để tổ chức đấu thầu chọn lãi suất phát hành
• Lãi suất áp dụng từng năm trong thời hạn phát hành

Với hình thức này, cho phép nhà đầu tư được hưởng lãi suất thực cộng với chỉ số trượt giá nếu có xảy ra trên thị trường. Trên thị trường, các trái phiếu kho bạc được phát hành tính đến thời điểm hiện tại có mức lãi suất bằng 2.25% và đang dự kiến sẽ tăng lên mức mục tiêu là 3%. So với lãi suất rủi tiết kiệm tại các ngân hàng hoặc lãi quy định trên các trái phiếu thông thường khác, mức lãi suất này tương đối thấp. Đây cũng là nguyên nhân vì sao trái phiếu kho bạc lại an toàn đến vậy. 

Giữa các kỳ hạn, lãi suất trái phiếu kho bạc không tăng ngay lập tức mà sẽ có sự đổi tăng khác nhau. Chính vì vậy, nhà đầu tư cần nghiên cứu xem việc nắm giữ đến ngày đáo hạn có lợi hơn hay bán số trái phiếu này trên thị trường ngay thời điểm hiện tại là hợp lý.

Trái phiếu kho bạc và tín phiếu kho bạc khác nhau như thế nào?

Trái phiếu kho bạc và tín phiếu kho bạc là hai thuật ngữ thường thấy ở thị trường chứng khoán, song không ít nhà đầu tư nhầm lẫn và không phân biệt được. Sau đây, một số tiêu chí phân biệt  trái phiếu kho bạc và tín phiếu, nhà đầu tư có thể tham khảo: 

• Đối tượng phát hành: Người mua trái phiếu kho bạc có thể là tất cả các nhà đầu tư chứng khoán trên thị trường từ tổ chức đến cá nhân, còn người mua tín phiếu kho bạc chủ yếu là các ngân hàng, các công ty và trung gian tài chính. 
• Chức năng: Chức năng chính của trái phiếu kho bạc được phát hành với mục đích huy động tiền nhàn rỗi trong dân cũng như trong các tổ chức kinh tế, xã hội để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của chính phủ. Trong khi đó, ngân hàng thương mại nắm giữ tín phiếu kho bạc và xem nó trở thành khoản dự trữ cấp hai. Sau đó, họ có thể sử dụng các khoản tiền đã đóng băng để đem đi đầu tư hưởng lợi tức. Nhờ vào tín phiếu, nhà nước có thể thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ, hạn chế sự luân chuyển và chống lại tình hình mất giá của đồng tiền. 
• Thời hạn: Thời hạn trái phiếu kho bạc là từ 1 năm trở lên do ngân hàng nhà nước quyết định. Ngược lại, tín phiếu kho bạc có thời hạn dưới 1 năm và nếu có sự thay đổi kỳ hạn sẽ do bộ trưởng Bộ tài chính quyết định. 

Tín phiếu là gì? Đặc điểm tín phiếu kho bạc

Có nên tham gia đầu tư trái phiếu kho bạc? 

Nếu bạn là người đam mê chứng khoán và muốn tìm kiếm một khoảng đầu tư rủi ro thấp lân tính an toàn cao thì trái phiếu kho bạc là lựa chọn không thể bỏ qua. Nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm khi tham gia đầu tư vì khả năng vỡ nợ trên trái phiếu kho bạc hoàn toàn rất hiếm xảy ra. Nguyên nhân chủ yếu là do trái phiếu kho bạc được phát hành dựa trên sự cam kết của chính phủ một quốc gia. Không chỉ vậy, với trái phiếu kho bạc, nhà đầu tư hoàn toàn có khả năng phân tán rủi ro trong danh mục đầu tư của mình, đa dạng hóa khoản lời nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý rằng, so với các kênh khác trên thị trường chứng khoán, đây là kênh đầu tư có lợi nhuận tương đối thấp. Do đó, nếu bạn đang hướng tới nhu cầu lợi nhuận cao, thì có thể bỏ qua. Hơn nữa, nếu nhà giao dịch không ngại rủi ro, chuyên nghiệp và có kinh nghiệm đầu tư lâu dài thì có thể tìm các kênh đầu tư tốt hơn trên thị trường.

Nói chung, tùy vào nhu cầu đầu tư và mục tiêu mỗi người khi tham gia thị trường chứng khoán là gì, thì trái phiếu kho bạc có thể sẽ là lựa chọn tốt hoặc không tốt. Song về cơ bản, nếu bạn là người an toàn, không hướng đến lợi nhuận cao thì đầu là khoản đầu tư hay, có thể cân nhắc tham gia. 

Một số lưu ý khi nắm giữ trái phiếu kho bạc

Khi tham gia vào thị trường chứng khoán, nhà đầu tư một khi chấp nhận đầu tư phải hết sức cẩn trọng và tìm hiểu kỹ về đối tượng mà mình tham gia. Mặc dù, trái phiếu kho bạc tỷ lệ an toàn cao, song cũng không ngoại lệ. Tốt nhất, nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ để hạn chế mức rủi ro thấp nhất có thể. Bởi, thực tế cho thấy, chứng khoán hay bất cứ thị trường tài chính nào cũng đều có những biến động khó lường trước được. Sau đây, là những lưu ý khi tham gia đầu tư trái phiếu kho bạc, người chơi có thể tham khảo:

• Ở nước ta, lượng trái phiếu kho bạc giao dịch tại các ngân hàng lên đến hơn 80% lượng trái phiếu và các loại này phát hành bằng VNĐ. Nhìn chung, việc phát triển thị trường trái phiếu không hề dễ dàng, khoản mục đầu tư đơn giản, các nhà đầu tư ngoài thị trường khó tiếp cận. Trên thị trường, sau khi lượng trái phiếu kho bạc phát hành sẽ bị các ngân hàng mua gần hết và các nhà đầu tư nhỏ lẻ trên thị trường sẽ là người tiếp cận sau cùng với số lượng còn lại. Cho nên nó sẽ ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn dài hạn của những nhà giao dịch trên thị trường chứng khoán nói chung.
• So với cổ phiếu hay chứng chỉ quỹ,  trái phiếu kho bạc ít được hấp dẫn do bởi sự an toàn cao cùng với mức lãi suất thấp. Cũng bởi vì nó được phát hành bởi chính phủ, nên quy định lãi suất không thể thỏa mãn nhu cầu kiếm lời cao của nhà đầu tư.
• Trong trường hợp thị trường đang có những chuyển biến xấu, đầu tư vào trái phiếu kho bạc là một quyết định hợp lý nhất. Người chơi không phải đối mặt với nguy cơ khó thu hồi vốn hoặc mất trắng khi mua trái phiếu. Hơn nữa khi kinh tế biến động càng nhiều, nếu muốn huy động vốn thì việc đi vay sẽ phải chịu mức lãi suất cao. So với các sản phẩm chứng khoán khác thì trái phiếu kho bạc ưu thế hơn.

Kết luận

Nói tóm lại, trái phiếu kho bạc là một khoản đầu tư an toàn và đảm bảo mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư. Tuy vậy, do được phát hành bởi nhà nước nên lãi suất thường thấp. Với bài viết trên đây, chúng tôi hy vọng rằng có thể cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về trái phiếu kho bạc. Chúc các bạn giao dịch thành công.