Thị trường chứng khoán sơ cấp là một trong những thành phần quan trọng trong thị trường tài chính. Vậy thị trường chứng khoán sơ cấp cụ thể là gì? Có đặc điểm và vai trò như thế nào? Hãy cùng Giavang.com khám phá ngay trong bài viết dưới đây!
Mục Lục
Thị trường chứng khoán sơ cấp là gì?
Thị trường chứng khoán sơ cấp trong tiếng Anh có nghĩa là Primary Market. Thuật ngữ này được định nghĩa là một thị trường tài chính nơi mà các nhà đầu tư có thể mua các loại chứng khoán (như cổ phiếu, trái phiếu,…) của các doanh nghiệp, chính phủ hoặc các tổ chức khác thông qua đợt phát hành lần đầu ra công chúng (IPO – Initial Public Offering).
- Cổ phiếu tốt là gì? Kinh nghiệm lựa chọn cổ phiếu tốt, sinh lời cao
- Trái phiếu là gì? Cách mua trái phiếu an toàn
- IPO là gì? Điều kiện để cổ phiếu lên sàn chứng khoán
Đặc điểm của thị trường chứng khoán sơ cấp
Thị trường chứng khoán sơ cấp có một vài đặc điểm nổi bật như sau:
- Thị trường chứng khoán sơ cấp không hoạt động một cách liên tục. Thay vào đó, chúng chỉ hoạt động mỗi khi có đợt phát hành chứng khoán mới.
- Việc các nhà đầu tư mua các loại chứng khoán mới vừa phát hành trên thị trường chứng khoán sơ cấp chính là cách mà họ chuyển vốn của mình đến các nhà phát hành.
- Các chủ thể tham gia vào thị trường chứng khoán sơ cấp bao gồm:
- Nhà phát hành: bao gồm các doanh nghiệp, chính phủ hoặc các tổ chức khác có nhu cầu huy động vốn.
- Nhà đầu tư: bao gồm các cá nhân, tổ chức có nhu cầu đầu tư vào chứng khoán.
- Nhà bảo lãnh phát hành: là tổ chức trung gian đứng ra tổ chức việc phát hành chứng khoán cho nhà phát hành.
Vai trò của thị trường chứng khoán sơ cấp
Thị trường chứng khoán sơ cấp không chỉ là kênh phân phối các loại hàng hóa cũng như tài sản cho thị trường chứng khoán mà còn đóng vai trò là cầu nối giúp huy động vốn từ các nguồn khác nhau. Từ dân cư, các khoản tiết kiệm nhỏ cho đến lớn, và từ các tổ chức tài chính cả trong lẫn ngoài nước. Điều này giúp mang lại một nguồn lực tài chính dồi dào phục vụ hiệu quả cho nền kinh tế.
Ngoài chức năng huy động vốn, thị trường chứng khoán sơ cấp còn giúp cho nhà phát hành gia tăng nguồn vốn thông qua việc bán chứng khoán cho các nhà đầu tư. Nhờ đó, các nguồn tiền nhàn rỗi sẽ được luân chuyển đến những nơi cần sử dụng, đồng thời còn khuyến khích nhà đầu tư chuyển đổi các khoản tiết kiệm thành đầu tư có lợi hơn.
Ưu, nhược điểm của thị trường chứng khoán sơ cấp
Sau đây, Giavang.com sẽ tổng hợp những mặt ưu – nhược điểm của thị trường chứng khoán sơ cấp. Qua đó giúp cho nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định đầu tư có hiệu quả và tính toán rủi ro phù hợp.
Ưu điểm
- So với các lựa chọn đầu tư khác như tiền gửi cố định hay là trái phiếu, việc đầu tư vào thị trường chứng khoán sơ cấp có thể mang lại cho những người tham gia được mức lợi nhuận cao hơn.
- Nhà đầu tư có cơ hội để tiếp cận và mua chứng khoán do công ty phát hành lần đầu, tạo lợi thế cạnh nhất định mà thị trường thứ cấp không có.
- Khi công ty duy trì được sự phát triển tốt và giá cổ phiếu tăng, điều này mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư trên thị trường này có thể gia tăng được giá trị cho khoản đầu tư của mình.
Nhược điểm
- Trường hợp nhà đầu tư có thể gặp phải các rủi ro về thị trường chẳng hạn như suy thoái kinh tế, biến đổi ngành hay tranh chấp chính trị,…trên thị trường chứng khoán sơ cấp là điều không thể tránh khỏi.
- Việc mua bán các loại chứng khoán trên thị trường phát hành mới có thể có tính thanh khoản hạn chế. Điều này vô tình gây trở ngại cho những ai cần thanh lý khoản đầu tư của họ một cách nhanh chóng.
- Trong quá trình IPO, nhà đầu tư có thể gặp phải một vài điều khó khăn trong việc thu thập thông tin chính xác và toàn diện về một công ty bất kỳ. Từ đó dẫn đến việc thiếu tính chính xác trong việc định giá cổ phiếu.
So sánh thị trường chứng khoán sơ cấp và thứ cấp
STT | TTCK sơ cấp | TTCK thứ cấp |
---|---|---|
1 | Thị trường sơ cấp được định nghĩa là thị trường trong đó chứng khoán được tạo ra cho các nhà đầu tư lần đầu. | Thị trường thứ cấp được định nghĩa là nơi mua bán cổ phiếu đã phát hành giữa các nhà đầu tư. |
2 | Công ty phát hành cổ phiếu và chính phủ can thiệp vào quá trình này. | Không có sự can thiệp của chính phủ hay công ty. |
3 | Thị trường sơ cấp được gọi là thị trường phát hành mới. | Thị trường thứ cấp là thị trường hậu mãi. |
4 | Việc mua và bán cổ phần diễn ra giữa các nhà đầu tư và các công ty. | Giao dịch chỉ diễn ra giữa các nhà đầu tư. |
5 | Thị trường sơ cấp cung cấp tài chính cho các công ty muốn mở rộng và tăng trưởng. | Thị trường thứ cấp không cung cấp tài chính cho các công ty. |
6 | Người bảo lãnh phát hành tham gia vào quá trình trung gian. | Các nhà môi giới tham gia vào quá trình trung gian. |
7 | Giá trên thị trường sơ cấp không dao động, tức là giá cố định. | Giá cả trên thị trường thứ cấp biến động nhiều do cung – cầu. |
8 | Các sản phẩm trong thị trường sơ cấp bị hạn chế, tức là chúng bao gồm IPO và FPO. | Cổ phiếu, giấy ghi nợ, chứng quyền, các sản phẩm phái sinh,…là những loại sản phẩm được cung cấp trên thị trường thứ cấp. |
9 | Quá trình mua hàng diễn ra trực tiếp trên thị trường sơ cấp. | Công ty phát hành cổ phiếu không tham gia vào quá trình mua. |
10 | Tần suất mua và bán bị hạn chế, tức là nhà đầu tư có thể đầu tư một lần vào thị trường. | Tần suất mua và bán khá cao, tức là nhà đầu tư có thể giao dịch bao nhiêu lần tùy thích. |
11 | Người hưởng lợi trên thị trường sơ cấp là công ty. | Người hưởng lợi trên thị trường thứ cấp là nhà đầu tư. |
12 | Thị trường sơ cấp không có tổ chức. | Thị trường thứ cấp được thiết lập có tổ chức. |
13 | Các công ty phát hành cổ phiếu và giấy ghi nợ phải tuân theo tất cả các quy định. | Các nhà đầu tư trên thị trường thứ cấp tuân theo các quy tắc được cung cấp bởi các sở giao dịch chứng khoán và chính phủ. |
14 | Nhược điểm lớn của thị trường sơ cấp là tốn rất nhiều thời gian và chi phí. | Bất lợi lớn của thị trường thứ cấp là nhà đầu tư có thể bị thiệt hại lớn do biến động giá. |
Mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán sơ cấp và thứ cấp
Giữa TTCK sơ cấp và thứ cấp có mối quan hệ nội tại với nhau. Cụ thể, TTCK sơ cấp là cơ sở cũng như tiền đề để chứng khoán được tạo ra và lưu thông trên thị trường, trong khi TTCK thứ cấp chính là động lực để cho cả 2 thị trường cùng hoạt động một cách có hiệu quả.
Hơn thế nữa, cả 2 thị trường này còn giữ một vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp nguồn vốn cho nền kinh tế quốc dân và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường. Qua đó không chỉ giúp thúc đẩy các yếu tố tích cực mà còn làm giảm bớt các mặt tiêu cực để cho thị trường chứng khoán duy trì được sự hoạt động ổn định.
Chung quy lại, TKCK sơ cấp và thứ cấp có một mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau và không thể nào tách rời. Mối quan hệ khắng khít này được minh chứng cụ thể qua các nội dung như sau:
- Sự xuất hiện của TTCK thứ cấp làm cho chứng khoán trở nên hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư. Cùng với đó còn giúp họ giảm thiểu được rủi ro. Tại đây, nhà đầu tư có thể linh hoạt trong việc sàng lọc, lựa chọn cũng như thay đổi danh mục đầu tư của mình.
- Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp cũng sẽ được hưởng lợi khi tiết kiệm được đáng kể nguồn chi phí huy động và sử dụng vốn, từ đó nâng cao tính hiệu quả trong vấn đề quản lý doanh nghiệp.
- Thị trường chứng khoán thứ cấp còn được biết đến là thị trường định giá các công ty, bằng cách dựa vào giá trị của công ty đó trên thị trường chứng khoán sơ cấp để xác định giá cả của chứng khoán.
- Thông qua việc xác định giá này, TTCK thứ cấp sẽ cung cấp danh mục chi phí vốn tương ứng với từng mức độ rủi ro khác nhau, trở thành nguồn tham chiếu hữu ích cho các nhà phát hành và nhà đầu tư trong quá trình giao dịch trên thị trường chứng khoán cơ sở.
Lời kết
Bên trên là toàn bộ những thông tin liên quan trên thị trường chứng khoán sơ cấp. Mong rằng với những chia sẻ vừa rồi đã đem lại cho các nhà đầu tư chứng khoán những thông tin bổ ích, từ đó có thể lập ra các chiến lược đầu tư hiệu quả cho chính bản thân mình. Giavang.com chúc các bạn thành công!
>>Tham khảo thêm