Cổ phiếu quỹ là gì? Các ưu nhược điểm quan trọng nhà đầu tư cần nắm

Cổ phiếu quỹ có lẽ là một thuật ngữ xa lạ với dân chơi chứng khoán nữa. Đây là một loại cổ phiếu được phát hành chính thức bởi những công ty cổ phần. Vậy cụ thể, cổ phiếu quỹ có những đặc điểm nào nổi bật và muốn mua cổ phiếu này thì phải làm sao? Sau đây hãy cùng giavang.com theo dõi bài viết dưới đây nhé!

Cổ phiếu quỹ là gì?

Cổ phiếu quỹ (CPQ) là một loại cổ phiếu được phát hành chính thức bởi những công ty cổ phần và được chính công ty phát hành mua lại bằng nguồn vốn hợp pháp của họ.

Theo quy định của pháp luật, điều kiện để công ty đó có thể mua lại hoặc bán lại cổ phiếu quỹ là công ty đó phải báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nộp đơn xin phép theo quy định của sở GDCK/TTGDCK.

Ví dụ: FPT phát hành 100.000 cổ phiếu nhưng sau đó họ bỏ vốn của mình ra để mua lại 5000 cổ phiếu mà họ đã phát hành. Như vậy số 5000 cổ phiếu này sẽ được tính là cổ phiếu quỹ. Số vốn mà công ty bỏ ra phải là vốn hợp pháp và công ty nào sở hữu cổ phiếu quỹ nhiều chứng tỏ năng lực tài chính của công ty đó tốt.

•  Cổ phiếu ưu đãi là gì?
•  Chứng chỉ quỹ là gì? Nó có gì khác cổ phiếu quỹ
• Danh sách các chứng chỉ quỹ tốt để đầu tư

Đặc điểm của cổ phiếu quỹ

Cổ phiếu quỹ có những đặc điểm nổi trội sau đây mà một nhà đầu tư như bạn phải nắm rõ:

• Đây là một loại hình dễ dàng làm giảm sự lưu thông cổ phiếu của công ty trên thị trường chứng khoán.
• Người sở hữu cổ phiếu quỹ hoàn toàn không có quyền biểu quyết, không được chi trả cổ tức và cũng không thể mua thêm cổ phiếu mới.
• Theo quy định thì mỗi công ty chỉ có thể nắm giữ một lượng cổ phiếu quỹ hạn chế.

Lý do cần phải mua cổ phiếu quỹ?

Mặc dù CPQ không có quyền biểu quyết, không được quyền mua cổ phiếu mới. Nhưng tại sao các doanh nghiệp vẫn mua cổ phiếu quỹ, dưới đây là một số lý do:

• Doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ để bán lại

Mỗi khi thị trường chứng khoán có xu hướng giảm thì những công ty sẽ rục rịch tiến hành mua lại cổ phiếu quỹ. Khi thị trường chứng khoán tăng trở lại thì họ tiến hành bán ra để có thể hưởng được lợi nhuận từ mức chênh lệch.

Mặc dù lợi nhuận được hưởng từ mức chênh lệch khá ít nhưng nó cũng góp phần quan trọng giúp cải thiện dòng tiền. Song song đó sẽ làm tăng thặng dư vốn cổ phần trên báo cáo tài chính của công ty.

• Quyền kiểm soát của công ty sẽ được mở rộng

Đối với một số công ty, việc mua lại CPQ là một giải pháp tối ưu để hạn chế việc một số cá nhân, tổ chức lợi dụng giá giảm để tiến hành thu gom cổ phiếu với mục đích thao túng, kiểm soát doanh nghiệp trong tương lai.

Có thể bạn chưa biết, việc công ty mua cổ phiếu quỹ rồi hủy là một cách làm giảm vốn điều lệ trong những trường hợp cần thiết.

• Có thể cải thiện được các chỉ số tài chính

Có thể thấy, mua CPQ trực tiếp làm giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành ở thị trường chứng khoán. Song song đó, nó sẽ gián tiếp làm tăng một số chỉ số tài chính.

Những việc này sẽ kéo theo mức độ hấp dẫn của cổ phiếu tăng lên trong mắt nhà đầu tư và làm giá cổ phiếu tăng theo.

• Đảm bảo lợi ích cổ đông

Khi giá cổ phiếu giảm, những doanh nghiệp bắt đầu việc mua CPQ, làm giảm nguồn cung cổ phiếu dẫn đến giá cổ phiếu sẽ bắt đầu tăng trở lại. Vòng tuần hoàn này sẽ đảm bảo được lợi ích cho các cổ đông, gia tăng giá trị cổ phiếu.

• Thu hồi cổ phiếu ESOP

Ngoài những lí do trên, việc mua lại cổ phiếu quỹ còn nhằm mục đích thu hồi lại những cổ phiếu ESOP (thông thường của những nhân viên đã thôi việc) sau đó sẽ bán lại cho những nhân viên hiện hành để tạo động lực, kích sáng tạo.

Ưu và nhược điểm của cổ phiếu quỹ

Ưu điểm

• Giúp công ty phát hành tự đầu tư cho mình khi công ty thấy khả năng cổ phiếu của công ty sẽ tăng giá tiếp thay vì đi mua cổ phiếu công ty khác.
• Giúp chuyển hóa nguồn tiền dư thừa, không sử dụng tới.
• Mang lại lợi ích cho các cổ đông của công ty
• Ngăn chặn khả năng bị mất quyền điều hành của công ty khi có người muốn thao túng giá cổ phiếu để nắm quyền điều hành.
• Cho thấy công ty vẫn hoạt động tốt và làm yên lòng cổ đông khi giá cổ phiếu đang bị xuống thấp
• Thăng thặng dư vốn cổ phần trên báo cáo tài chính
• Sử dụng nguồn CPQ để thưởng cho nhân viên hay cổ đông của công ty
• Điều chỉnh được giá cổ phiếu trên thị trường, thường là giá cổ phiếu đang giảm mạnh sẽ tăng lên hoặc không thể giảm sâu thêm nữa.

Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm được chia sẻ ở trên, cổ phiếu quỹ cũng tồn tại một số nhược điểm, cụ thể là:

• Dễ bị lạm dụng và gây ảnh hưởng tới sự an toàn về mặt tài chính của công ty. Điều này kéo theo gây thiệt hại cho những cổ đông khác trong doanh nghiệp.
• Khi những công ty mua CPQ sẽ làm giảm đi lượng tiền mặt. Hãy tưởng tượng rằng những cổ phiếu quỹ này bị hủy hoặc giữ nguyên thời gian dài sẽ làm công ty khó khăn về tài chính.
• Làm giảm giá trị công ty. Việc tự mua lại cổ phiếu quỹ có khi còn làm giảm giá trị công ty.

Quy định về mua – bán cổ phiếu quỹ

Khi mua bán cổ phiếu quỹ, các doanh nghiệp phải tuân thủ những quy định được đưa ra.

• Các doanh nghiệp không được mua quá 30% tổng số lượng cổ phiếu phổ thông được chào bán, cũng như một phần hoặc toàn bộ cổ phiếu ưu đãi theo quy định.
• Hội đồng quản trị chỉ có quyền mua lại không quá 10% tổng số cổ phiếu từng loại đã được chào bán trong vòng 12 tháng gần nhất.
• Hội đồng quản trị có quyền tự quyết định giá mua lại cổ phần nhưng không được cao hơn giá thị trường tại thời điểm đó.
• Công ty có thể mua lại cổ phần của những cổ đông với điều kiện có sự đồng ý của các cổ đông trong thời hạn 30 ngày. Ngoài ra, khi bán lại cổ phần các cổ đông cũng phải chào bán bằng phương thức đảm bảo trong thời hạn 30 ngày.

Điều kiện để mua lại cổ phiếu quỹ

• Công ty cần có đủ nguồn vốn để mua lại và được xác định dựa trên báo cáo tài chính theo đúng quy định.
• Công ty mẹ muốn mua lại cổ phiếu quỹ có thể dùng thặng dư vốn cổ phần và các quỹ khác nhưng vẫn phải xác định dựa trên báo cáo tài chính.
• Nếu công ty mẹ mua bằng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối thì bắt buộc nguồn vốn này không được lớn hơn mức lợi nhuận đó.
• Khi mua cần phải có phương án mua lại và thời gian thực hiện cũng như nguyên tắc xác định giá.

Điều kiện để bán ra cổ phiếu quỹ

• Thời gian để một công ty đại chúng được bán cổ phiếu quỹ là ít nhất 6 tháng kể từ ngày kết thúc đợt mua lại gần nhất, trừ trường hợp bán lại cho người lao động trong công ty hoặc dùng làm cổ phiếu thưởng.
• Bên cạnh đó, công ty cũng cần phải đưa ra được phương án bán cụ thể trong đó nên rõ thời gian thực hiện cũng như nguyên tắc xác định giá.

Cách thức để mua – bán cổ phiếu quỹ

Công ty đại chúng có cổ phiếu niêm yết giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán khi thực hiện mua lại cổ phiếu, bán cổ phiếu quỹ phải tuân thủ các quy định về giao dịch của Sở Giao dịch Chứng khoán.

Với trường hợp công ty đại chúng có cổ phiếu chưa niêm yết giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán khi mua lại cổ phiếu chỉ được thực hiện thông qua công ty chứng khoán được chỉ định.

Nguyên tắc xác định giá mua bán cổ phiếu quỹ

Việc mua bán cổ phiếu quỹ sẽ thực hiện theo phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận theo nguyên tắc tính như sau:

• Giá đặt mua ≤ Giá tham chiếu + (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu)
• Giá đặt bán ≥ Giá tham chiếu – (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu)

Trong mỗi ngày giao dịch, công ty đăng ký giao dịch giao dịch cổ phiếu quỹ theo phương thức khớp lệnh chỉ được đặt lệnh giao dịch với tổng khối lượng tối thiểu 3% và tối đa 10% khối lượng giao dịch đã đăng ký.

Những lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu quỹ

Muốn đầu tư thành công, nhà đầu tư không chỉ phải thông thạo về từng loại cổ phiếu mà còn phải lưu ý những vấn đề sau:

• Cổ phiếu quỹ thực chất là cổ phiếu của các công ty bị thoái vốn. Tuy nhiên, nó vẫn được các công ty giữ lại để sử dụng cho những trường hợp cần thiết.
• Cổ phiếu quỹ hoàn toàn có thể hủy bổ nhằm mục đích giảm vốn điều lệ khi có sự đồng ý của đại hội đồng cổ đông.
• Cổ phiếu quỹ cũng tương tự như một loại cổ phiếu chưa phát hành và nó có thể phát hành bất cứ lúc nào.
• Trong trường hợp công ty mua lại CPQ sẽ làm giảm đi một lượng vốn nhất định. Vì vậy, chủ doanh nghiệp cần phải tính toán kỹ về sự sụt giảm này và đưa ra những phương án dự phòng cần thiết để không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của công ty.

Kết luận

Qua bài viết này, bạn sẽ dễ dàng biết được cổ phiếu quỹ là gì và những ưu điểm của nó để có thể đầu tư hiệu quả. Hãy theo dõi giavang.com để tìm hiểu thêm các kiến thức về đầu tư tài chính hay và mới nhất nhé!