Tìm hiểu chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là công cụ hỗ trợ nhà giao dịch (đa số là người mới NĐT F0) tìm kiếm lợi nhuận. Cùng Giavang.com tìm hiểu chứng khoán phái sinh ngay dưới bài viết sau đây.

Chứng khoán phái sinh là gì? 

Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính quan trọng dưới dạng hợp đồng, giá trị của chứng khoán phái sinh phụ thuộc vào các tài sản cơ sở.

Hợp đồng xác nhận quyền cũng như trách nhiệm của các bên về việc chi trả, chuyển giao khối lượng tài sản cơ sở được xác định trong một thời gian cụ thể ở tương lai, theo mức giá đã được ước định trước. Tài sản cơ sở trong chứng khoán phái sinh có thể là chứng khoán, chỉ số chứng khoán, tài sản khác.

Hiểu đơn giản, chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư đặt cược vào sự tăng hay giảm của các tài sản cơ sở. 

Phân loại chứng khoán phái sinh

Hợp đồng kỳ hạn 

Hợp đồng kỳ hạn là thỏa thuận pháp lý của hai bên tham gia vào việc mua bán tài sản cơ sở được xác định thời gian cụ thể trong tương lai, theo mức giá đã thỏa thuận trước khi hợp đồng có hiệu lực.

Hợp đồng tương lai 

Hợp đồng tương lai là hợp đồng kỳ hạn đã được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trực tiếp tại sàn giao dịch.

Hợp đồng quyền chọn

Hợp đồng quyền chọn là thỏa thuận pháp lý một bên có quyền yêu cầu và một bên có trách nhiệm mua hay bán tài sản cơ sở theo mức giá đã đưa ra trước khi ký kết hợp đồng, trong một thời điểm nhất định ở tương lai.

Hợp đồng hoán đổi 

Hợp đồng hoán đổi là thỏa thuận pháp lý tại đây hai bên phải cam kết hoán đổi dòng tiền công cụ tài chính của hai bên.

> Xem thêm: CFD là gì?

Phân biệt giữa giao dịch chứng khoán phái sinh với giao dịch cổ phiếu 

Các hợp đồng tương lai cũng có bảng giá riêng, nhà đầu tư sẽ dựa vào kỳ vọng của họ về sự gia tăng hoặc giảm của chỉ số để đặt lệnh và khớp lệnh. Các nhà đầu tư kỳ vọng chỉ số sẽ tăng sẽ mua chỉ số tương lai, ngược lại, các nhà đầu tư sẽ bán hợp đồng tương lai chỉ số nếu họ hy vọng chỉ số giảm.

Theo đó, điểm khác biệt đầu tiên của giao dịch hợp đồng tương lai là “đáo hạn”, vì vậy khi giao dịch hợp đồng, nhà đầu tư nên chú ý lựa chọn hợp đồng có tháng đáo hạn phù hợp với kế hoạch đầu tư.

Sự khác biệt thứ hai, nếu các nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu trên thị trường cơ sở, họ cần phải có đủ tiền trước khi giao dịch, trong các hợp đồng tương lai, họ không. Nhà đầu tư không nhất thiết phải có đủ số tiền để tham gia mua hoặc không cần phải giữ tài khoản để tham gia bán hàng. Với sự khác biệt này, các nhà đầu tư đi đến khái niệm mới về “Margin”.

> Xem thêm: Thuật ngữ giao dịch ký quỹ

Ký quỹ trong giao dịch phái sinh hoạt động như một khoản tiền gửi để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ của cả hai bên khi giao kết hợp đồng. Tỷ lệ ký quỹ ban đầu cho mỗi loại hợp đồng là khác nhau và được quy định bởi Trung tâm lưu ký. Trong trường hợp nhà đầu tư không có đủ số tiền đặt cọc theo yêu cầu, họ có thể được gọi đến đặt cọc và nhà đầu tư sẽ phải hoàn thành tiền đặt cọc để tiếp tục giữ hợp đồng.

Một điểm khác biệt khác của phái sinh là cơ chế thanh toán hàng ngày. Khi giao dịch hợp đồng, nhà đầu tư phải thanh toán tất cả lợi nhuận và thua lỗ mỗi ngày.

Nếu tài khoản chứng khoán phái sinh bị lỗ ròng: Nhà đầu tư sẽ cần phải thanh toán đầy đủ tất cả các khoản lỗ phát sinh trước 9 giờ sáng của ngày hôm sau.

Nếu tài khoản chứng khoán phái sinh của nhà đầu tư có lãi ròng: nhà đầu tư sẽ nhận được toàn bộ lợi nhuận sau 11 giờ sáng ngày hôm sau.

Cách tính lãi lỗ chứng khoán phái sinh 

Nhà đầu tư có thể áp dụng công thức sau để tính lãi lỗ CKPS

VM cuối ngoài = (DSPt – VWAP) x Số hợp đồng x Hệ số nhân (100.000)

Trong đó:

• DSPt: giá thanh toán cuối ngày
• VWAP: giá quyền theo số lượng

Ví dụ khi mở vị thế mua:

Nhà đầu tư mở 3 vị thế VN30F1907 có giá 880, và mở thêm 3 vị thế VN30F1907 với giá 800 thì giá quyền mua trung bình là: (3×880 + 3×890)/6 = 885.

Cuối ngày giá vẫn giữ nguyên DSP là 890, ta có:

VM = (890-885) x 6 x 100.000 = 3.000.000

Vậy khoản lãi là 3.000.000

Cách chơi chứng khoán phái sinh 

Để tham gia thị trường chứng khoán phái sinh rất đơn giản, đầu tiên bạn cần Mở tài khoản phái sinh, sau đó Nộp tiền ký quỹ ban đầu >> Tải và cài đặt phần mềm >> Đặt lệnh mua bán hợp đồng tương lai trên phần mềm.

Có nên chơi chứng khoán phái sinh? 

Chứng khoán phái sinh có nhiều lợi thế, cũng như lợi nhuận vượt trội so với cổ phiếu và trái phiếu truyền thống, nhưng cũng đi kèm với mức độ rủi ro cao hơn. Những người mất tiền và mất tiền trên thị trường đều là những nhà đầu tư thiếu kiến thức và kinh nghiệm nhưng muốn có lợi nhuận nhanh chóng. Bạn cần được trang bị đầy đủ kiến thức về thị trường trước khi đưa ra quyết định đầu tư để đưa ra quyết định đúng đắn và hiệu quả nhất.

Chơi chứng khoán phái sinh ở đâu? 

Nhà đầu tư có thể tham gia đầu tư chứng khoán phái sinh tài các sàn giao dịch uy tín thế giới như:

• LiteFinance
• Merrill Edge
• Plus500
• FX Pro
• eToro
• …

Một số lưu ý khi tham gia chứng khoán phái sinh

• Không để cảm xúc chi phối các giao dịch, nên tuân thủ các quy tắc đã đặt ra từ ban đầu.
• Không nên nhìn vào ví tiền người khác, tài khoản càng lớn, áp lực đầu tư cũng rất lớn, nếu bạn giao dịch theo một tài khoản 100.000$ thì rủi ro là rất cao.
• Không nên “bỏ hết trứng vào một giỏ” hay đa dạng danh mục đầu tư để tăng cơ hội lợi nhuận.
• Chỉ nên dùng số tiền nhàn rỗi để giao dịch chứng khoán phái sinh.

Bài viết chia sẻ kiến thức đầu tư chứng khoán phái sinh cũng như những lưu ý để tối ưu lợi nhuận. Chúc bạn thành công.