Trong Crypto, Whitepaper là một trong những dữ liệu quan trọng đối với các nhà đầu tư. Đối với các chiến lược gia nổi tiếng, Whitepaper sẽ ảnh hưởng nhất định đến quyết định đầu tư của họ. Vậy Whitepaper là gì? Whitepaper chứa những thông tin gì? Làm sao để đọc và phân tích Whitepaper? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.
Mục Lục
Whitepaper là gì?
Whitepaper hay còn có tên gọi sách trắng dùng để chỉ bản báo cáo hay văn bản hướng dẫn từ các cơ quan thẩm quyền với mục đích giúp người xem hiểu rõ về một vấn đề nào đó hay giải quyết hoặc đưa ra quyết định.
Trong lĩnh vực tiền điện tử, Whitepaper dùng để chỉ những bản thảo ghi chép một cách chi tiết về các thông tin của dự án ICO. Khi nhóm phát triển muốn giới thiệu dự án Coin/Token của mình tới cộng đồng, họ phải trình bày sách trắng này. Nói một cách đúng hơn, Whitepaper như một lời giải thích về công nghệ và mục đích của dự án. Nhà đầu tư có thể tìm hiểu, nghiên cứu dự án tại các bản thảo này và đưa ra quyết định có tham gia dự án hay không?
Ngày nay, đa phần những dự án minh bạch đều xuất trình và công bố Whitepaper một cách đầy đủ. Nếu bạn có ý định tham gia một dự án ICO, nhưng nhóm phát triển không bố bản thảo dự án thì bạn nên cân nhắc kỹ trước khi tham gia. Vì rất có thể đây là những Scam Coin hay các dự án Crypto lừa đảo.
>>Sức mạnh thần kỳ của ICO trong các dự án Token mới
>>IEO là gì? Hướng dẫn đầu tư IEO cho người mới
Whitepaper cung cấp những gì?
Chính vì là bản thảo dự án cho các ICO, Whitepaper trong lĩnh vực tiền điện tử bao giờ cũng phải cung cấp đủ các thông tin sau:
- Cung cấp đầy đủ tình hình của thị trường hiện tại
- Đưa ra sản phẩm và triển khai rõ các giải pháp
- Kích thước thị trường và tình hình lẫn mức độ cạnh tranh
- Nêu rõ phương thức hoạt động của Token
- RoadMap trình bày rõ lộ trình cũng như các mốc thời gian phát triển
- Kế hoạch của chiến lược ICO: Thời gian mở bán ICO, cách thức thanh toán, số lượng token phát hành, phân bổ và giá token niêm yết như thế nào, Hardcap và Softcap.
- Các ưu đãi quyền sở hữu token
- Thông tin đội ngũ phát triển, các đối tác của dự án
- Vấn đề pháp lý của Token
- Các chiến lược quảng bá
Ta có các ví dụ về sách trắng như sau:
Để tìm hiểu về các Whitepaper, bạn có thể tìm đọc và tham khảo bản thảo của hai dự án tiền điện tử nổi tiếng nhất thị trường hiện nay: Whitepaper của Bitcoin và Whitepaper của Ethereum. Trong đó, Whitepaper của Bitcoin được xuất bản vào năm 2008 do ông Satoshi Nakamoto chủ đạo. Sách trắng này không chỉ cung cấp thông tin về dự án Bitcoin mà còn được xem là một bài báo học thuật.
Còn sách trắng của dự án Ethereum, đây được xem là tài liệu hướng dẫn hay tài liệu kỹ thuật tham khảo. Bởi Whitepaper này luôn được cập nhật và chỉnh sửa liên tục.
Ngoài ra, các bạn cũng có thể tham khảo các sách trắng khác như Quoine, DigixDAO,… để biết thêm các thông tin dự án.
>>Satoshi Nakamoto là ai? Tại sao Satoshi nakamoto lại biến mất?
>>Vitalink Buterin là ai? Người sáng lập ra nền tảng Ethereum
Tại sao Whitepaper quan trọng?
Trong bối cảnh tiền mã hóa ngày một bùng nổ và phát triển như hiện nay, Whitepaper rất quan trọng. Bởi không chỉ cung cấp thông tin cần thiết cho các nhà đầu tư mà còn giúp cho các nhóm phát triển có thể nắm được các dự án nhóm đối thủ. Có thể nói, ngoài việc cung cấp một cái nhìn toàn cảnh về dự án, các sách trắng còn giúp nhà đầu tư và nhóm phát triển dự án đưa ra chiến lược kinh doanh phù hợp.
Đối với dự án
Trước tiên, Whitepaper được xem là một công cụ thu hút các nhà đầu tư tiềm năng. Đối với các dự án mới thường sử dụng sách trắng. Thông thường, để kêu gọi nhà đầu tư tham gia dự án, huy động vốn hay gây quỹ cộng đồng, nhóm phát triển cần phải trình bày thuật thuyết phục và rõ ràng về tiềm năng dự án. Sách trắng sẽ là nơi thể hiện các thông này. Nếu Whitepaper trình bày một cách sơ sài và lộ trình thực tế không rõ ràng sẽ khó thuyết phục nhà đầu tư.
Không chỉ vậy, Whitepaper còn là phương tiện cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư Crypto. Trước khi dự án ra mắt, nhóm phát triển dự án sẽ công bố Whitepaper rộng rãi khắp cộng đồng để thông báo những thông tin quan trọng của dự án như thời gian mở bán token, giá token niêm yết công khai và địa điểm mở bán token, cách thức tham gia sự kiện airdrop,… Từ đây, phần nào quảng bá dự án và thu hút người tham gia.
Đối với nhà đầu tư
Whitepaper là bản thảo của các dự án Coin/Token. Thay vì nhà đầu tư phải mất thời gian để tìm kiếm thông tin trên các trang web, nhà đầu tư có thể nghiên cứu dự án mình quan tâm từ các sách trắng. Nhờ vào đó, nhà đầu tư vừa tiết kiệm thời gian, vừa có cái nhìn đúng đắn hơn về dự án.
Ngoài ra, các sách trắng còn giúp nhà đầu tư nhận ra được các đặc điểm riêng của dự án cũng như đánh giá cách thức hoạt động của dự án có hiệu quả hay không. Trên thực tế, có nhiều dự án không phải lúc nào các dự án cũng có nét riêng biệt. Nhiều dự án giống nhau hướng tới giải quyết một vấn đề, có khi sử dụng cùng một công nghệ..
Hướng dẫn đọc và phân tích Whitepaper dự án
Mối dự án sẽ có một Whitepaper khác nhau và có độ dài lẫn độ phức tạp khác nhau. Sau đây, là một số điểm lưu ý khi tìm hiểu về các Whitepaper, nhất là các sách trắng dự án tiềm năng.
Tác giả và thời gian viết Whitepaper
Hiện nay, thị trường Crypto luôn biến động không ngừng, chính vì vậy các bản sách trắng cũng được các tác giả cập nhật những nội dung mới. Khi tiến hành nghiên cứu Whitepaper để tham gia dự án, nhà đầu tư nên truy cập trực tiếp vào website của từng dự án hoặc tìm đọc các nội dung mới nhất tại whitepaper.io.
Đồng thời, khi đọc Whitepaper cần lưu ý mục đích dự án là gì? Dự án này có theo kịp đối thủ cạnh tranh hay không? Dự án sau khi cập nhật nội dung mới có thích ứng và khả thi với thị trường không? Hay tác giả viết whitepaper mới có phải là người viết bản whitepaper trước đây hay không…
Nhìn chung, những vấn đề này dù có một chút thay đổi sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến lộ trình dự án ban đầu. Các bất đồng quan điểm hay bất kỳ một tranh chấp nào của đội ngũ phát triển đều là dấu hiệu cho một dự án không mấy khả thi.
Dự án được phát triển ở đâu và đối tác là ai?
Đây là một trong những yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cần chú ý. Chẳng hạn, đối với những quốc gia như Mỹ với thủ tục pháp lý phức tạp và rườm rà với tiền điện tử, các dự án rất khó phát hành. Dự dự án có đảm bảo thực hiện thành công lộ trình theo roadmap nhưng dính vào pháp luật rắc rối thì cũng không thể làm gì được. Do đó, bắt buộc Whitepaper phải trình bày rõ dự án được phát triển ở đâu và đối tác là ai?
Không chỉ vậy, những dự án có đối tác lớn sẽ có khả năng phát triển lâu dài. Nếu bạn đọc các sách trắng nhưng thấy các đối tác lớn là những công ty uy tín và hàng đầu trên thế giới hay có vốn hóa thị trường lớn, thì có thể cân nhắc dự án.
Để đánh giá các dự án tiền điện tử tiềm năng, bạn có thể xem background đội ngũ tư vấn dự án là ai. Ví dụ dự án Theta (THETA) được tư vấn bởi Steve Chen, là đồng sáng lập Youtube. Theta hợp tác với Google (công ty mẹ của Youtube) tạo ra Theta Lab. Giá đồng coin của THETA tăng 200 lần giai đoạn 2020-2021.
Mục đích sử dụng của dự án
Những dự án tiềm năng thường trình bày rõ mục đích của Whitepaper. Các thông tin này sẽ được tìm thấy ngay ở phần đầu của sách trắng. Mục đích của dự án có giải quyết vấn đề gì không, dự án sau có cải tiến hơn dự án trước? Đó là những điều các nhà đầu tư quan tâm trước khi quyết định “xuống tiền”.
Nếu mục đích sử dụng của dự án trong Whitepaper được trình bày rõ và mang tính hữu dụng trong cuộc sống thì dự án này có tiềm năng là khả quan. Ngoài ra, bạn cần tìm hiểu kỹ xem liệu dự án được xây dựng từ nền móng của mình hay dựa trên các phiên bản khác rồi thay đổi một vài tính năng.
Tokenomic
Tokenomics được hiểu là cách mà nền kinh tế trong dự án vận hành, ảnh hưởng đến lượng cung cầu của dự án.Đây là sự kết hợp giữa token và economics. Cụ thể, nhóm phát triển dự án sẽ tính toán và phát hành số lượng token phù hợp với cơ chế vận hành.
>>Tokenomics là gì? Hiểu đúng để chọn coin đầu tư thành công
Lượng cung bị ảnh hưởng bởi các yếu tố:
- Thời gian đồng coin bị khóa trong thời gian ICO: nếu thời gian vừa đủ dài, giá đồng coin sẽ không bị biến động nhiều.
- Số lượng phân bổ coin: nếu số lượng coin nằm trong nhóm phát triển và các cá mập nhiều thì lúc tung ra thị trường sẽ bị mất giá.
- Tình trạng lạm phát: Xảy ra khi số lượng coin quá nhiều dẫn đến giá trị coin sẽ giảm.
Lượng cầu bị ảnh hưởng bởi các yếu tố:
Phí giao dịch, phần thưởng khi Staking và các lợi ích khác là các yếu tố thu hút nhà đầu tư khi mua và sở hữu coin. Trước khi đầu tư dự án, bạn nên tìm hiểu kỹ whitepaper để biết nhóm phát triển ngoài sản xuất đồng coin thì còn tạo thêm các ứng dụng dapps (phi tập trung) nào cần có coin đó để vận hành hay không. Trong trường hợp mọi thứ diễn ra theo kế hoạch dự án, đồng Coin sẽ có nhu cầu tăng cao và giá coin cũng vì thế tắng. Ngược lại, dự án không khả thi và nguy cơ rủi ro khó tránh khỏi.
Roadmap
Roadmap thường được dùng với mục đích đưa ra các phác thảo dự án bao gồm: kế hoạch phát triển, những sự kiện tiếp theo nào sẽ xảy ra, các vấn đề nào sẽ được giải quyết, nhiệm vụ nào đã hoàn thành và khi nào chào bán token… Thời gian Roadmap thường kéo dài vài năm với nhiều cột mốc qua từng giai đoạn.
Khi đọc Whitepaper, nhà đầu tư cần chú ý roadmap để xem liệu dự án có đang đi đúng lộ trình không. Roadmap thể hiện càng cụ thể chi tiết các mốc sự kiện thời gian càng tốt. Cần lưu ý không phải dự án nào có roadmap cũng là dự án tiềm năng vì đôi lúc một số sách trắng liệt kê roadmap do vấn đề pháp lý.
Kết luận
Nói tóm lại, Whitepaper là một trong những dữ liệu quan trọng trong bất kỳ các lĩnh vực, nhất là Crypto. Nơi đây không chỉ phác thảo dự án mà còn cung cấp cho nhà đầu tư một cái nhìn toàn cảnh về dự án. Với bài viết trên đây, chúng tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về Whitepaper. Chúc các nhà đầu tư giao dịch thành công.
