Tín phiếu kho bạc là gì? Công thức tính giá tín phiếu kho bạc

Vốn là chứng nợ ngắn hạn được phát hành bởi Chính phủ với mục đích bù đắp thiếu hụt ngân sách nhà nước, tín phiếu kho bạc được đông đảo nhà đầu tư biết đến với mức độ rủi ro thấp và tính an toàn cao. Vậy tín phiếu kho bạc là gì? Giá tín phiếu kho bạc sẽ được tính theo công thức nào? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây. 

Tín phiếu kho bạc là gì? 

Tín phiếu kho bạc là một loại giấy chứng nhận nợ nhằm bù đắp những thiếu hụt của ngân sách nhà nước và được phát hành bởi Kho bạc nhà nước. 

Về bản chất, tín phiếu kho bạc không được phát hành với mục đích trả lãi mà chỉ dùng để bán với mức giá chiết khấu (thấp hơn mệnh giá). Do đó, đây là một loại chiết khấu chứng khoán. Nhà đầu tư sẽ được nhận lại đủ mệnh giá khi đến hạn. Khoản lời nhà đầu tư có thể kiếm được chính là phần chênh lệch giữa mệnh giá chứng khoán và giá mua chứng khoán chính.

Trên thị trường hiện nay, tín phiếu kho bạc là công cụ tài chính ít rủi ro nhất, vì khả năng vỡ nợ từ Chính phủ gần như bằng không và không có chuyện Chính phủ mất khả năng thanh toán nợ khi đến kỳ hạn.  Song, hình thức này mang đến lãi suất thấp do tính ổn định và ít rủi ro.

Đặc điểm của tín phiếu kho bạc

Nhờ vào tính lỏng và an toàn của mình, tín phiếu kho bạc hiện nay đang được mua bán, giao dịch nhiều nhất trên thị trường tiền tệ. Nguyên nhân nằm ở chỗ, tín phiếu kho bạc được sự đảm bảo chi trả của Chính phủ. Sau đây, là các đặc điểm của tín phiếu kho bạc: 

Lãi suất phát hành

• Qui định tại Khoản 3 Điều 12 Nghị định 95/2018/NĐ-CP, có ghi nhận về việc tín phiếu Kho bạc phát hành trực tiếp cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam như sau: lãi suất phát hành là lãi suất thỏa thuận giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo.
• Đối với tín phiếu Kho bạc phát hành theo phương thức đấu thầu, lãi suất phát hành do Kho bạc Nhà nước quyết định trong khung lãi suất do Bộ Tài chính qui định.

Đối tượng sở hữu

Đối tượng sở hữu tín phiếu kho bạc chủ yếu là các ngân hàng thương mại, một lượng nhỏ các hộ gia đình, các công ty và các trung gian tài chính khác. 

Chức năng

Ngoài mục đích đầu tư nguồn vốn đang bị đóng băng để hưởng lợi tức của các ngân hàng thương mại nắm giữ tín phiếu kho bạc, loại tín phiếu này còn sử dụng tín phiếu kho bạc như một khoản tiền dự trữ cấp hai.

Bên cạnh đó, Ngân hàng trung ương có thể sử dụng công cụ tín phiếu kho bạc để thực hiện nghiệp vụ thị trường mở nhằm kiểm soát thị trường tiền tệ và điều chỉnh lượng tiền cung ứng ra lưu thông.

Mục đích của tín phiếu kho bạc

Mục đích của việc phát hành tín phiếu kho bạc là thu về một khoản tiền, giảm đi mức độ lưu thông tối đa trên thị trường. Thêm vào đó, loại giấy này còn được áp dụng vào việc điều tiết và luân chuyển của dòng tiền cũng như thắt chặt các chính sách và bảo toàn giá trị đồng tiền không bị mất giá khi xảy ra lạm phát. 

Thông thường, Ngân hàng nhà nước sẽ mua lại các tín phiếu trên để nới lỏng các chính sách cũng như cung cấp tiền với số lượng tăng. Nhờ vào đó, các hoạt động phát triển kinh tế của các tổ chức, doanh nghiệp ngày một nâng cao. Trường hợp này được Nhà nước áp dụng khi tình trạng lạm phát không còn xảy ra.

Từ đây, có thể thấy, tín phiếu kho bạc đã trở thành công quản lý và vận hành các dòng tiền tệ trong phạm vi cả nước. Đây là phương pháp quan trọng đối với các Ngân hàng khi thực hiện chức năng của mình.

Ưu và nhược điểm của tín phiếu kho bạc

Ưu điểm

• Độ an toàn cao và ít rủi ro: Tín phiếu kho bạc bao giờ cũng nhận được sự hỗ trợ và được đảm bảo bởi Chính phủ và Nhà nước. Do đó, ngay cả trong thời kỳ khủng hoảng tài chính nghiêm trọng, trường hợp xấu nhất, Chính phủ vẫn có quyền thu thuế nhiều hơn và in thêm tiền để trả nợ. 

• Số vốn tối thiểu ban đầu hoàn toàn ít: Nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra số vốn với mức thấp nhất từ 100.000 đồng là có thể tham gia tín phiếu kho bạc. 

Nhược điểm

• Lãi suất thấp: Tín phiếu kho bạc là kênh đầu tư ngắn hạn và được nhà nước đảm bảo nên lãi suất sẽ không cao. Trên thực tế, lợi nhuận của loại tín phiếu này có thể thấp hơn hầu hết các công cụ trên thị trường tiền tệ. 

• Không thích hợp cho các nhà đầu tư dòng tiền ổn định: Lợi nhuận của loại tín phiếu này chỉ được ghi nhận khi chúng đáo hạn. Đây cũng là nguyên nhân vì sao tín phiếu kho bạc trở thành một kênh đầu tư kém hấp dẫn hơn, đặc biệt là đối với các nhà đầu tư đang tìm kiếm một dòng tiền ổn định.

Công thức xác định giá bán tín phiếu kho bạc 

Công thức xác định giá bán tín phiếu

                                     G = MG/(1+L*t/365)

Trong đó:

• G là giá bán 1 tín phiếu
• MG là mệnh giá tín phiếu
• L là lãi suất tín phiếu (%/năm)
• t là thời hạn tín phiếu (ngày)

Phương thức phát hành tín phiếu kho bạc

Thông thường, tín phiếu kho bạc sẽ được phát hành theo phương pháp đấu giá theo từng lô. Về việc phát hành, ngân hàng nhà nước đưa ra 2 hình thức cơ bản như sau: 

• Phương thức bắt buộc: Căn cứ vào các tình hình của thị trường vào các thời điểm khác nhau, Ngân hàng sẽ thực hiện phát hành tín phiếu bắt buộc. Nếu muốn mua tín phiếu thì bắt buộc tổ chức tín dụng phải tuân theo những quy định cụ thể của Thống đốc trong Ngân hàng Nhà nước.
• Phương thức đấu thầu: Các nghiệp vụ của thị trường mở sẽ được áp dụng một cách quy cũ theo đúng các quy định của pháp luật.

Ngân hàng Nhà nước có quy định về các điều kiện, điều khoản cơ bản của tín phiếu kho bạc như sau: (Theo quy định của Thông tư 16/2019/TT-NHNN quy định về phát hành tín phiếu Ngân hàng Nhà nước tại Điều 4)

• Đối tượng: Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước được phát hành cho tổ chức tín dụng có tài khoản thanh toán bằng đồng Việt Nam tại Ngân hàng Nhà nước.
• Đồng tiền phát hành: Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước được phát hành, hạch toán và thanh toán bằng đồng Việt Nam.
• Thời hạn: Thời hạn tín phiếu Ngân hàng Nhà nước do Ngân hàng Nhà nước quyết định và không vượt quá 364 ngày.
• Mệnh giá: Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước có mệnh giá là 100.000 đồng (một trăm nghìn đồng) hoặc bội số của 100.000 đồng.
• Hình thức: Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước được phát hành dưới hình thức ghi sổ.
• Lãi suất: Lãi suất tín phiếu Ngân hàng Nhà nước do Ngân hàng Nhà nước quyết định, phù hợp với diễn biến thị trường tiền tệ và mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ.
• Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước được phát hành với giá bán thấp hơn mệnh giá và được thanh toán một lần bằng mệnh giá vào ngày tín phiếu Ngân hàng Nhà nước đến hạn thanh toán.

Ngân hàng nhà nước cũng có quy định về phương thức phát hành tín phiếu Ngân hàng Nhà nước như sau: (Theo quy định của Thông tư 16/2019/TT-NHNN quy định về phát hành tín phiếu Ngân hàng Nhà nước tại Điều 6)

Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước được phát hành theo phương thức đấu thầu hoặc phương thức bắt buộc.

Phát hành theo phương thức đấu thầu: Việc phát hành tín phiếu Ngân hàng Nhà nước theo phương thức đấu thầu được thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước về đấu thầu qua nghiệp vụ thị trường mở.

Phát hành theo phương thức bắt buộc:

• Căn cứ vào mục tiêu chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ và tình hình thực tế, Ngân hàng Nhà nước quyết định phát hành tín phiếu Ngân hàng Nhà nước theo phương thức bắt buộc đối với tổ chức tín dụng. Tổ chức tín dụng phải thực hiện mua tín phiếu Ngân hàng Nhà nước phát hành theo phương thức bắt buộc theo Quyết định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước;
• Trường hợp cần thiết Ngân hàng Nhà nước có thể xem xét mua lại trước hạn tín phiếu Ngân hàng Nhà nước phát hành theo phương thức bắt buộc. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định việc mua lại trước hạn tín phiếu Ngân hàng Nhà nước phát hành theo phương thức bắt buộc.

Kết luận

Nói tóm lại, tín phiếu kho bạc là một trong những hình thức đầu tư phổ biến hiện nay và độ an toàn cao nhất so với các phương thức đầu tư chứng khoán khác trên thị trường. Tuy nhiên, do được nhà nước đảm bảo, tín phiếu kho bạc sẽ có lãi suất khá thấp và không phù hợp với những nhà đầu tư dòng tiền ổn định. Với bài viết trên, chúng tôi hy vọng sẽ cung cấp cho bạn đọc thông tin hữu ích về tín phiếu kho bạc. Chúc các nhà đầu tư giao dịch thành công.