Spot Market là một trong những thuật ngữ thường được các Trader nhắc đến nhiều nhất hiện nay. Đây là nơi diễn ra các hoạt động mua/bán chốt giá của các Trader cũng như nhiều hoạt động khác với nhiều rủi ro. Vậy cụ thể hơn Spot Market là gì? Điểm khác biệt giữa Spot Và Future Market là gì? Nên lựa chọn thị trường Spot hay Future Market? Cùng Giavang.com tìm hiểu nhé!
Mục Lục
Spot market là gì?
“Spot market hay còn được nhắc đến với cái tên gọi khác là thị trường giao ngay, thị trường hàng hóa/chứng khoán hoặc thị trường tiền mặt (cash market) hay thị trường vật chất (physical market). Nơi đây cho phép tất cả các công cụ tài chính hiện hữu như chứng khoán, tiền tệ, hàng hóa được mua bán và giao dịch một cách dễ dàng nhất.”
Tất các các hợp đồng trên thị trường này đều có hiệu lực ngay lập tức kể cả hàng hóa không được giao ngay tại thời điểm xác lập hợp đồng. Đối với các giao dịch thanh toán bằng tiền mặt, mức giá sẽ được ấn định theo giá thị trường và có thể khác so với thời điểm giao hàng.
Đối với Forex, thị giao ngay là một trong những thị trường lớn nhất hiện nay với nhiều hoạt động trao đổi, đầu cơ tiền tệ, …
Các hình thức Spot Market hiện nay
Spot Market hiện là một thị trường tiền mặt khá nổi bật với nhiều hàng hóa và các công cụ tài chính được giao dịch nhằm mục đích phân phối tức thời. Hiện Spot Market hoạt động thông qua các hình thức sau đây:
- Sàn giao dịch giao ngay (thị trường có tổ chức): Nơi đây đây diễn ra các giao dịch chứng khoán hoặc hàng hóa và sàn sẽ thiết lập giá thị trường hiện tại dựa trên các quy luật cung cầu có liên quan.
- Giao dịch tại quầy OTC – Over The Counter: Xét trong thị trường OTC, các giao dịch đều được xác lập dựa trên các thỏa thuận hợp đồng (công khai và không tuân theo các chỉ dẫn của bất kỳ sàn giao dịch nào). Điều này đồng nghĩa, giá cả cũng sẽ tự thỏa thuận.
Nguyên tắc hoạt động của Spot Market
Đặc điểm và ví dụ chi tiết về Spot Market
- Bất kỳ giao dịch nào được thanh toán theo mức giá quy định sẽ được gọi là spot price (giá giao ngay) hoặc spot rate (tỷ giá giao ngay).
- Mọi giao dịch chuyển giao tài sản đều được thực hiện ngay lập tức hoặc trong vòng T+2.
- Việc thanh toán diễn ra ngay lập tức hoặc trong vòng T +2
Lưu ý, Spot Price – Giá Spot được xem là giá hiện tại của một loại hàng hóa hay một công cụ tài chính bất kỳ. Mức giá này có thể được bán hoặc mua dễ dàng ngay lập tức tại thời điểm được giao dịch đó. Bên mua và bên bán sẽ tiến hành thực hiện các hoạt động ra giá giao ngay bằng cách đặt lệnh mua và bán trên thị trường này. Hơn hết, giá giao ngay có thể thay đổi liên tục ngay khi các đơn hàng vừa được lấp đầy trong thị trường thanh khoản.
Loại tài sản được giao dịch tại Spot Market
Thị trường giao ngay Spot Market cho phép tất cả các công cụ tài chính được giao dịch bao gồm vốn chủ sở hữu, trái phiếu, tín phiếu kho bạc hoặc có thể là ngoại hối.
Xét về hàng hóa, các nhà giao dịch có thể dễ dàng mua bán các loại hàng hóa cơ bản như sau:
- Năng lượng
- Kim loại
- Nông nghiệp
- Gia súc, …
- Một số loại hàng hóa dễ hư hỏng và không dễ hư hỏng khác.
Tính đến thời điểm hiện tại, thị trường ngoại hối có lẽ là một trong những thị trường giao ngay lớn nhất trên toàn thế giới. Nơi đây diễn ra các hoạt động mua bán/trôi đổi các cặp tiền tệ trong hệ thống forex với doanh thu hàng ngày lên đến 6 nghìn tỷ đô la.
Spot Market hoạt động như thế nào?
Tất cả các hoạt động giao hàng, thanh toán trong thị trường giao ngay đều được thực hiện ngay lập tức và được diễn ra tại chỗ. Nguyên tắc hoạt động này hoàn toàn trái ngược so với Futures Market (Thị trường hợp đồng tương lai) và Forward Market (Thị trường Kỳ hạn). Thực tế, đây đều là nơi mà các bên chấp thuận/đồng ý giao dịch với mức giá được đưa ra trước (giá dự kiến) trong tương lai hoặc đôi khi là một mức giá kỳ hạn.
Phân biệt Spot Market – Futures Market
Xét về rủi ro về đối tác
Tiêu chí đầu tiên để phân biệt sự khác nhau giữa Spot Market – Futures Market chính là các rủi ro về đối tác. Cụ thể:
| Futures Market | Spot Market |
Đối tác đề cập đến người mua và người bán cho mỗi giao dịch trên thị trường. Vì việc giao hàng / chốt lời lỗ hợp đồng tương lai sẽ được thực hiện trong tương lai, nên không ai muốn đến hạn mà không có người bán/ hoặc người mua. Các sàn giao dịch tương lai sử dụng 2 kỹ thuật để giảm thiểu rủi ro liên quan đến đối tác: (1) performance bonds – tiền gửi ban đầu và (2) ký quỹ duy trì – maintenance margin:
Có 2 trường hợp xảy ra liên quan đến ký quỹ duy trì:
| Ký quỹ trên thị trường giao ngay chính là khoản phí trả trước với nhà môi giới, hoặc tiền đặt cọc và không liên quan đến rủi ro đối tác. Nếu bạn không mua/ bán thì bạn sẽ mất / được tiền đặt cọc đó. |
Thực tế, những vấn đề rủi ro đối tác luôn là những vấn đề khá lớn trên thị trường giao ngay hiện nay. Vì một khi chúng xảy ra thì nó có thể mang đến nhiều khủng hoảng và những thiệt hại đáng kể cho tất cả các bên đối tác. Điển hành là những khoản thanh toán, mặc dù đã đến hạn nhưng tài khoản lại không có tiền để hoàn tất các giao dịch.
Các yếu tố phòng ngừa rủi ro
Để phòng ngừa những vấn đề rủi ro, các Trader đều lựa chọn sử dụng thị trường Futures. Nguyên tắc phòng ngừa rủi ro trong hai thị trường này sẽ được thể hiện như sau:
| Spot Market | Futures Market | |
| Phòng ngừa rủi ro | Sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro: quản lý định lượng, chuyển khoản trước khi giao dịch. | Cho phép các bên sử dụng công cụ phòng ngừa rủi ro: hợp đồng tương lai, hợp đồng chênh lệch giá. |
Thời hạn thanh toán giao dịch
Kỳ hạn thanh toán cũng là một trong những yếu tố tạo nên sự khác biệt giữa Futures Market và Spot Market. Cụ thể:
| Kỳ hạn thanh toán Futures Market | Kỳ hạn thanh toán Spot Market |
Trong thị trường tương lai, tài sản cơ bản có một ngày thanh toán cụ thể trong tương lai:
Như bạn có thể thấy trong bảng bên trên của hợp đồng S&P E-mini, có các ngày hết hạn khác nhau cho mỗi hợp đồng. Nếu bạn quyết định không deliver hợp đồng vào ngày đã định, bạn sẽ phải chuyển hợp đồng của mình sang một tháng khác.
| Đối với một số thị trường giao ngay, khoảng thời gian giải quyết thông thường được chấp nhận theo thông lệ quốc tế là 2 ngày làm việc. Mặc dù điều này mâu thuẫn với thuật ngữ “giao ngay”, nhưng 2 ngày làm việc chính là dành cho việc chuyển tiền ngân hàng từ người mua sang người bán trong thanh toán quốc tế. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, giá thị trường giao ngay được thanh toán và chốt gần thời gian thực. Điều này phổ biến nhất với các thị trường ngoại hối giao ngay, nơi các giao dịch được gửi điện tử và thanh toán ngay lập tức. |
Các khoản chi phí phát sinh
| Tiêu chí so sánh | Spot Market | Futures Market |
| Chi phí |
|
|
Ngày hết hạn thực hiện giao dịch
| Spot Market | Futures Market | |
| Ngày hết hạn | Không có ngày hết hạn hợp đồng cụ thể. | Hết hạn vào thời điểm được quy định trước đó trong hợp đồng. |
Có nên giao dịch tại Spot Market hay không?
Để đưa ra câu trả lời chính xác cho vấn đề này, chúng ta hãy cùng điểm qua các ưu nhược điểm của Spot Market qua các luận điểm sau đây:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| – Thị trường minh bạch, công khai, thực hiện giao dịch dễ dàng – Các giao dịch có thể thanh toán và hoàn thành ngay lập tức. – Không yêu cầu số vốn tối thiểu – Thị trường linh hoạt và tính thanh khoản cao. – Các nhà giao dịch có thể nắm giữ hoặc thực hiện một thỏa thuận khác nếu thấy nó tốt hơn mức giá và các điều khoản hiện tại. | – Giao dịch trên thị trường giao ngay có thể tiềm ẩn những rủi ro đáng kể; đặc biệt là đối với các tài sản dễ biến động. – Spot market sẽ ít khi được lập kế hoạch mang tính dài hạn. – Tỷ giá spot market dễ bị ảnh hưởng rủi ro khi đối tác vỡ nợ hoặc phá sản. – Nhiều trường hợp sẽ phải giao hàng tận nơi (ví dụ như dầu thô) |
Nhìn chung, cả hai thị trường Spot Market và Future Market đều sở hữu những chức năng riêng biệt. Mỗi thị trường sẽ mang đến những mức giá thanh toán hay các thời hạn giao dịch riêng biệt. Mong rằng những nội dung nêu trên sẽ giúp bạn dễ dàng hình dung rõ về Spot Market là gì cũng như điểm khác biệt cơ bản giữa Spot và Future Market.
