Sàn UPCOM là gì? Mua cổ phiếu trên sàn UPCOM như thế nào?

Sàn UPCOM được biết đến là nơi giao dịch chứng khoán với khối lượng khổng lồ. Nhà đầu tư ví UPCOM như nơi trung gian thử nghiệm các cổ phiếu chưa được niêm yết trên sàn HNX, HOSE. Vậy cụ thể sàn Upcom là gì? Cách giao dịch trên sàn và những lưu ý để đầu tư sàn Upcom hiệu quả nhất. Cùng giavang.com tìm câu trả lời trong bài viết sau đây.

Sàn UPCOM là gì?

Sàn UPCOM là sàn giao dịch chứng khoán được hình thành vào năm 2009 bởi Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội. UPCOM được viết đầy đủ là Unlisted Public Company Market. Đây là nơi giao dịch chứng khoán của những đơn vị chưa đáp ứng đủ điều kiện niêm yết trên HNX, HOSE. Sàn UPCOM được gọi là trạm trung chuyển chứng khoán khuyến khích đầu tư của những công ty chưa được niêm yết.

Xem thêm:

• Khớp lệnh là gì? Các nguyên tắc khớp lệnh trong đầu tư chứng khoán
• Top các sàn chứng khoán đáng tin cậy nhất hiện nay
• Tìm hiểu lệnh chứng khoán cơ bản
• Cách đọc bảng chứng khoán trực tuyến
• Chứng khoán ảo là gì? Chơi chứng khoán ảo ở đâu?

Các mã cổ phiếu trên sàn UPCOM

Dựa vào quy mô của đơn vị phát hành, sàn UPCOM phân thành 3 nhóm cổ phiếu chính sau đây:

• Nhóm Upcom Large: Là nhóm các mã cổ phiếu được phát hành bởi doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu tối thiểu là 1.000 tỷ đồng. 
• Nhóm Medium Group: Nhóm cổ phiếu là của các công ty phát hành có vốn chủ sở hữu từ 300 tỷ đồng đến dưới 1.000 tỷ đồng. 
• Nhóm Upcom Small: Là nhóm cổ phiếu thấp thuộc các của công ty phát hành có vốn từ 10 tỷ đồng đến 300 tỷ đồng. 

Ba nhóm cổ phiếu trên Upcom được chia thành các loại dành cho doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn. Điều này giúp Upcom trở thành một nền tảng giao dịch tốt cho nhiều doanh nghiệp. Các tập đoàn lớn sẽ phát hành những cổ phiếu có giá trị lớn và triển vọng tăng trưởng ổn định. Cổ phiếu do doanh nghiệp nhỏ phát hành có giá trị nhỏ tăng chậm hơn. Vì vậy, việc lựa chọn đúng cổ phiếu để đầu tư là rất quan trọng.

Đối tượng tham gia sàn UPCOM

Nhà đầu tư, nhà giao dịch và mọi người khác đều có thể sử dụng sàn UPCOM.  Tuy nhiên, số nhà đầu tư tham gia sàn Upcom nhiều hơn số nhà giao dịch. Các nhà đầu tư UPCOM thường xuyên nắm giữ khoản đầu tư của họ trong một thời gian dài và thu lợi nhuận từ các hoạt động kinh doanh tăng trưởng dài hạn.

Thường quy mô của các công ty niêm yết trên Upcom thường thấp hơn đáng kể so với các doanh nghiệp niêm yết trên HNX hay HOSE. Do đó, hoạt động giao dịch trên thị trường Upcom ít hơn do tính thanh khoản của cổ phiếu phổ thông thấp hơn.

Nếu bạn đang tìm kiếm những cổ phiếu có mức định giá hợp lý và tiềm năng tăng trưởng dài hạn, Upcom sẽ mang đến cho bạn nhiều sự lựa chọn.

Công thức tính giá trên sàn UPCOM 

Bước giá trên sàn Upcom là mức giá tăng hoặc giảm theo từng bước, bước giá của sàn Upcom phải chia hết cho 100 VNĐ

Giá tham chiếu, giá trần và giá sàn trên sàn Upcom được tính toán theo công thức khác nhau, dưới đây là bảng quy định giá trên sàn Upcom.

Điều kiện lên sàn UPCOM

Doanh nghiệp muốn niêm yết cổ phiếu trên sàn UPCOM cần phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Vốn điều lệ: Công ty có trên 10 tỷ đồng vốn điều lệ với giá trị đúng trên sổ kế toán.
• Trong 5 năm trước khi chào bán cổ phiếu ra đại chúng phải có lợi nhuận, không có lỗ lũy kế tính đến thời điểm đăng ký chào bán.
• Việc niêm yết trên UPCOM cũng như phương án sử dụng vốn của doanh nghiệp phải được sự chấp thuận của tất cả cổ đông.

Theo quy định mới, cổ phiếu của công ty phải được chào bán trên sàn UPCOM trong 2 năm. 

Có nên giao dịch chứng khoán trên sàn UPCOM?

Hãy cùng giavang.com điểm qua những ưu-nhược điểm của sàn UPCOM:

Ưu điểm của sàn chứng khoán UPCOM:

• Sàn UPCOM hoạt động dưới sự giám sát của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội, tất cả thông tin được công khai minh bạch và độ bảo mật cao. Tất cả các hoạt động của sàn đều được xác minh và công khai, đảm bảo giá trị thực cho các bên đầu tư.
• HNX giám sát và quản lý chặt chẽ các công ty niêm yết trên sàn UPCOM, yêu cầu công bố các số liệu tài chính ra công chúng và các báo cáo kinh doanh định kỳ. Nhờ đó, nhà đầu tư có thể kiểm tra, đánh giá chính xác cổ phiếu và đưa ra quyết định sáng suốt.
• Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) là nơi đăng ký cổ phiếu niêm yết trên UPCOM. Quyền lợi nhà đầu tư được đảm bảo bởi bên trung gian đáng tin cậy.
• Biên độ dao động so với giá tham chiếu lớn trong khoảng 15%, lớn hơn các sàn khác như HoSE 5% và HNX 10% phù hợp với người chơi đầu tư kiếm lời.

Nhược điểm của sàn chứng khoán UPCOM:

Bên cạnh những ưu điểm kể trên, UPCOM vẫn còn tồn tại vài hạn chế nhất định. Cụ thể là:

• Cổ phiếu trên UPCOM có tính thanh khoản khá thấp. Thậm chí, nhiều mã không giao dịch được, do số lượng khách hàng, nhà đầu tư thấp.
• Tính rủi ro khi giao dịch trên UPCOM khá lớn. Chất lượng các doanh nghiệp thua xa so với công ty niêm yết trên sàn HoSE và HNX. 

Mặc dù còn tồn tại những nhược điểm trên, nhưng Upcom vẫn được nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Để đầu tư có lãi và giảm thiểu rủi ro, người chơi phải nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường, đánh giá và lựa chọn những mã chứng khoán đáng tin cậy.

Mua cổ phiếu trên sàn Upcom như thế nào?

Trước khi thực hiện giao dịch trên UPCOM, người chơi cần chú ý đến các quy định sau:

Thời gian giao dịch

Giờ giao dịch trên sàn UPCOM được quy định cụ thể như sau: 

• Buổi sáng bắt đầu từ 9:00 sáng đến 11:30 trưa.
• Buổi chiều bắt đầu từ 13:30 chiều đến 15:00 chiều. 

Đối với phương thức khớp lệnh liên tục, sàn UPCOM chỉ thực hiện 2 phiên giao dịch mỗi ngày. Về phương thức giao dịch thỏa thuận, không có hạn chế về số lượng lệnh và thời gian, chỉ cần giao dịch trong khi sàn mở cửa. Theo quy định của Bộ Luật Lao động, sàn sẽ đóng cửa vào thứ Bảy, Chủ nhật hàng tuần và các ngày Lễ, Tết.

Nguyên tắc khớp lệnh

Khớp lệnh trên sàn giao dịch UPCOM tuân thủ theo hai nguyên tắc chính:

• Ưu tiên về thời gian: Nếu các nhà đầu tư đặt cùng mức giá, ai đặt lệnh trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước. 
• Ưu tiên về giá: Giá bán thấp hơn sẽ được ưu tiên nếu nhà đầu tư đặt lệnh bán và giá mua cao hơn được ưu tiên nếu nhà đầu tư đặt lệnh mua.

Đơn vị giao dịch và giá tham chiếu

Sàn chứng khoán UPCOM quy định về đơn vị giao dịch như sau:

• Lô chẵn: Khối lượng với giao dịch là 100 cổ phiếu/ trái phiếu hoặc bội số của 100. 
• Lô Lẻ: Khối lượng giao dịch từ 1 đến 99 cổ phiếu/ trái phiếu. Lô lẻ có tính thanh khoản không cao nên thông thường ít khi được nhà đầu tư chọn mua, trừ trường hợp là cổ phiếu hiếm.

Lô lẻ hiếm khi được giao dịch trên thị trường, trong tài khoản giao dịch chứng khoán bạn sẽ không thấy hiển thị lô lẻ. Nhà đầu tư cần hiểu rằng nếu khối lượng giao dịch cổ phiếu ngày hôm đó là 760.067, tức là chỉ có 67 lệnh được khớp trong lô lẻ. 

Ở đây giá tham chiếu được tính theo phương pháp bình quân gia quyền của giá khớp lệnh liên tục trong phiên giao dịch gần nhất trước đó. 

Bước giá quy định trên Upcom là 100 đồng. Bạn có thể đặt giá 10.500, 10.600 nhưng không thể đặt giá 10.550 vì đây là bước giá 50 đồng. 

Lệnh giao dịch trên sàn chứng khoán UPCOM

Sàn chứng khoán UPCOM chỉ sử dụng một lệnh duy nhất chính là lệnh giới hạn. Do đó, nếu nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu với giá nào chỉ cần đặt giá trong khoảng giá trần và giá sàn.

Ngay khi được nhập vào hệ thống, lệnh có hiệu lực ngay lập tức. Lệnh hết hiệu lực trong trường hợp bị hủy bỏ hoặc kết thúc phiên. Nếu nhà giao dịch muốn điều chỉnh (sửa, hủy lệnh) khi lệnh còn hiệu lực cần phải tuân thủ các quy định của sàn.

Việc hủy lệnh giới hạn chỉ áp dụng cho lệnh chưa được khớp, tức là giao dịch chưa được thực hiện hoặc chưa giao dịch hết. Nếu bạn sửa khối lượng giảm thì thứ tự ưu tiên vẫn như cũ. Trong trường hợp sửa khối lượng tăng, thứ tự ưu tiên được tính từ khi lệnh được sửa.

Lưu ý quan trọng khi mua cổ phiếu trên sàn UPCOM

Để giao dịch nhanh chóng, hiệu quả trên sàn chứng khoán UPCOM thì bạn cần lưu ý những vấn đề quan trọng như sau:

• Thường xuyên theo dõi và cập nhật thông tin về các chỉ số sàn chứng khoán UPCOM. Từ đó đưa ra những phân tích đánh giá các cổ phiếu tiềm năng một cách chính xác.
• Trước khi quyết định đầu tư cổ phiếu nào, tìm hiểu thông tin về doanh nghiệp niêm yết cổ phiếu đó trên sàn UPCOM. Điều này giúp bạn đánh giá được tiềm năng phát triển của đơn vị đó và giảm thiểu được rủi ro.
• Cần nắm chắc các nguyên tắc giao dịch ngầm và cơ bản nhất trên giao dịch UPCOM. Theo vào đó cũng còn phải nắm chắc xu hướng giao dịch thời điểm hiện tại.
• Lên kế hoạch đầu tư dự phòng và dài hạn nếu cổ phiếu đang đầu tư xảy ra vấn đề bất lợi.
• Tìm cách cân đối và đa dạng các khoản thu nhập trên thị trường chứng khoán cũng là một phương pháp hạn chế rủi ro gián tiếp.

Lời kết

Bài viết trên đây cung cấp toàn bộ thông tin về sàn UPCOM cũng như cách mua cổ phiếu trên sàn. Với những chia sẻ trên mong là sẽ giúp được nhà đầu tư có được cái nhìn chính xác về sàn Upcom nói chung, thị trường chứng khoán nói riêng. Chúc bạn đầu tư thành công và hiệu quả nhất.