Phí Gas là khoản phí mà nhà đầu tư Crypto phải chi trả khi thực hiện giao dịch. Điều này, khiến không ít người chơi e ngại khi tham gia thị trường tiền điện tử. Vậy phí Gas là gì? Có bao nhiêu loại Gas Fee? Làm cách nào để tiết kiệm phí Gas khi giao dịch? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.
Mục Lục
Phí Gas là gì?
Phí Gas hay Gas Fee là là khoản phí mà nhà đầu tư phải chi trả cho các tảng blockchain để thực hiện các giao dịch hay hoạt động tương tác với smart contract.
Trong Crypto, Gas được xem là “nhiên liệu” của blockchain tương tự như các nhiên liệu xăng, dầu để vận hành các động cơ. Đây là một đơn vị đặc biệt dùng để tính toán tài nguyên khi thực hiện một nhiệm vụ nhất định. Các nhiệm vụ càng phức tạp, sẽ đòi hỏi nhiều tài nguyên hơn, vì thế phí chi trả cao hơn. Có thể hiểu một cách đơn giản, phí Gas càng tăng đối với các hoạt động giao dịch phức tạp.
Phân loại phí Gas
Dựa vào các yếu tố như đặc điểm, tính chất, mục đích và nền tảng hoạt động, phí Gas được chia thành các loại sau:
Gas Limit
Gas Limit là mức chi phí tối đa mà nền tảng lấy của người dùng khi thực hiện các hoạt động giao dịch hay các chức năng blockchain. Hay có thể hiểu đơn giản, đây là loại phí Gas mà người dùng có thể và sẵn sàng chi trả khi thực hiện các hoạt động giao dịch hay các chức năng của nền tảng. Về mặt chức năng, cơ chế này nhằm ngăn chặn việc tính toán sai hay lỗi smart contract làm lãng phí chi phí người dùng.
Đối với Gas Limit, thời gian và hình thức là hai yếu tố ảnh hưởng đến giá trị. Tại một số sàn giao dịch và ví điện tử, Gas Limit là tính năng tự động thiết lập. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, người dùng có thể điều chỉnh giá trị này theo cách thủ công sao cho phù hợp với nhu cầu của mình. Ta có, các trường hợp sau:
- Mức Gas Limit đặt Limit quá thấp: nền tảng sẽ không thực hiện các yêu cầu hoạt động của bạn. Tình trạng này được gọi là “hết gas”. Bởi lượng gas không đủ cho các validators/miners xác nhận giao dịch. Ban đầu, giao dịch vẫn được xác thực xử lý, tuy nhiên, khi không đủ gas, giao dịch bị coi là không hợp lệ và bị từ chối, lượng Gas đã chi trước đó sẽ không được hoàn lại tài khoản. Điều này cũng có nghĩa là bạn luôn phải trả phí gas cho mọi giao dịch dù có thực hiện thành công hay không.
- Mức Gas Limit đặt quá cao: người dùng phải trả phí Gas cao hơn cho mỗi lần giao dịch.
- Trong trường hợp bạn đặt Gas Limit quá cao thì Gas Fee bạn phải trả cũng cao hơn cho mỗi lần giao dịch.
Gas Price
Gas Price là khoản phí tối đa mà sàn có thể thu từ các khí hàng cho mỗi đơn vị gas khi thực hiện giao dịch. Tùy vào nhu cầu sử dụng, người dùng có thể chỉnh sửa mức phí này cho phù hợp.
Hiện nay, đa phần các nền tảng blockchain áp dụng cơ chế đấu giá để quản lý và ưu tiên giao dịch được xử lý trước. Cụ thể, Gas Price cao nhất sẽ được các validators/miners sẽ tìm kiếm và lựa chọn các giao dịch. Sau đó xử lý các giao dịch theo thứ tự giảm dần.
Cơ chế đấu giá giúp thu hút sự tham gia của nhiều thực thể trong việc cung cấp sức mạnh tính toán và đảm bảo tính công bằng cho thị trường. Từ đó thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh và tăng độ bảo mật cho blockchain.
Cơ chế này cho phép giao dịch của bạn sẽ được các validators/miners xác thực nhanh hơn khi bạn trả Gas Price cao hơn người khác. Mặt khác, nếu Gas Price quá thấp sẽ mất nhiều thời gian để được xác nhận, thậm chí thất bại vì không nhận được xác thực.
Gas Gwei
Đây là loại Gas Fee chỉ tồn tại trong blockchain Ethereum. Thuật ngữ này dùng để chỉ một lượng rất nhỏ ETH và được sử dụng để thanh toán phí cho các giao dịch trên mạng Ethereum. Mỗi Gwei tương đương với 0,000000001 ETH (10^-9 ETH). Ngược lại, 1 ETH đại diện cho 1 tỷ Gwei.
Phân biệt các loại phí Gas
Trong Crypto, Gas Limit và Gas Price là hai loại phí hoàn toàn khác nhau. Chúng ta có thể phân biệt hai loại phí Gas này theo cách đơn giản như sau:
Chẳng hạn, giao dịch một trên blockchain của bạn là một chiếc xe, lúc này Gas Fee chính là khoản phí bạn phải trả để để đổ xăng cho chiếc ô tô đó có thể chạy được. Lúc này, Gas Limit là số lít/đơn vị xăng bạn muốn đổ cho ô tô của mình (bạn có thể đổ đầy bình xăng hoặc đổ đến một mức tuỳ thích) và Gas Price là giá của mỗi lít/đơn vị xăng đó. Gas Limit là số lít/đơn vị xăng bạn muốn đổ cho ô tô của mình (bạn có thể đổ đầy bình xăng hoặc đổ đến một mức tuỳ thích).
Ví dụ mỗi lít xăng có giá 30.000đ/lít. Với Ethereum là 20 Gwei cho mỗi gas.
Để đổ đầy “xăng” bạn cần: 10 lít với giá 30.000đ/lít = 300.000đ.
Tương tự, 20,000 đơn vị gas với giá 20 Gwei/gas = 400,000 Gwei
Hướng dẫn tính phí Gas
Ta có công thức tính phí Gas như sau:
Gas Fee = Gas Limit x Gas Price
Tiếp tục ví dụ trên, 20,000 đơn vị gas (Gas Limit) có giá 20 Gwei/gas (Gas Price).
Gas Fee = 20,000 × 20 = 400,000 Gwei = 0.0004 ETH.
Vậy phí Gas tổng phải chi trả sẽ là 400,000 Gwei hay 0.0004 ETH.
Lượng gas còn dư sau giao dịch sẽ được hoàn trả về tài khoản người dùng theo nguyên tắc không vượt quá ½ lượng gas đã dùng hết cho quá trình giao dịch.
Các loại phí Gas trên blockchain hiện nay
Gas Fee trên blockchain thông thường sẽ được thanh toán bằng token riêng của nền tảng. Tùy thuộc vào từng nền tảng bạn sử dụng, Gas Fee sẽ được thanh toán bằng các đồng coin khác nhau. Ta có một số nền tảng tiền điện tử phổ biến nhất hiện nay:
- Nếu muốn giao dịch trên Binance Smart Chain: Gas Fee được trả bằng đồng BNB.
- Nếu muốn giao dịch trên Solana: Gas Fee được trả bằng đồng SOL.
- Nếu muốn giao dịch trên Ethereum: Gas Fee được trả bằng đồng ETH.
Tuyệt chiêu tiết kiệm phí Gas khi giao dịch
Việc hạn chế lãng phí gas và tiết kiệm chi phí sẽ giúp nhà đầu tư có thêm một khoản lợi nhuận cho mình. Trên thực tế, không ít nhà đầu tư đã mất tiền một cách hoang phí do không có kiến thức về phí Gas và không biết làm thế nào để tiết kiệm khoản phí này. Sau đây là 4 cách tiết kiệm phí Gas khi giao dịch, nhà đầu tư có thể tham khảo:
Tối giản các bước giao dịch
Công nghệ kỹ thuật ngày một phát triển, sẽ kéo theo các giao dịch vì thế trở nên phức tạp. Như vậy nhiên liệu mà bạn sử dụng cho các việc tính toán sẽ nhiều hơn. Các validators/miners sẽ phải làm việc nhiều hơn để hoàn tất xác thực giao dịch cho bạn. Đây là nguyên nhân vì sao so với các giao dịch đơn giản, các giao dịch bao gồm nhiều bước sẽ tốn nhiều Gas Fee hơn. Việc tối giản hóa các giao dịch chính là bước đầu tiên giúp bạn tiết kiệm Gas Fee của mình.
Ước tính trước Gas Limit cần thiết tại thời điểm giao dịch
Trong giao dịch, thiết lập mức Gas Price cao sẽ giúp giao dịch của bạn ưu tiên xác thực. Đồng thời, để đảm bảo giao dịch không bị từ chối vì hết gas, hãy đặt Gas Limit cao hơn mức ước tính. Tuy nhiên, nếu hai loại gas này quá cao cũng sẽ khiến bạn phải trả cao hơn bình thường rất nhiều.
Để tránh lãng phí gas, nhà đầu tư có thể dùng một số website hỗ trợ như BSCscan cho Binance Smart Chain hay EtherScan cho Ethereum.Dựa vào các website này, bạn sẽ nắm được mức Gas Limit và Gas Price vào thời điểm giao dịch là bao nhiêu. Từ đó có sự điều chỉnh hợp lý. Mức Gas Limit chỉ cần cao hơn một chút so với mức ước tính để tránh hết gas.
Hạn chế thực hiện giao dịch vào thời điểm Gas Price đang quá cao
Như đã nói ở trên, sự thay đổi của mức Gas Price thường phụ thuộc vào thời gian và nhu cầu giao dịch của mạng lưới. Trong thời gian mạng lưới có mức độ hoạt động lớn, Gas Price sẽ tăng cao hơn và ngược lại, mức phí Gas này sẽ giảm dần khi mạng lưới hoạt động kém hiệu quả.
Dựa vào quy luật này, nhà đầu tư nên hạn chế giao dịch vào thời điểm Gas Price quá cao. Nhờ đó mà bạn không bị trả mức phí quá cao cho mỗi giao dịch. Hầu hết các nền tảng hiện nay đều hỗ trợ cung cấp thông tin tham khảo về Gas Price để bạn tham khảo.
Tránh nhầm lẫn Gas Price/Gas Limit với số token mà bạn muốn giao dịch
Có không ít trường hợp người dùng tiêu tốn quá nhiều gas do nhầm lẫn giữa Gas Price/Gas Limit với số lượng token muốn giao dịch. Nguyên nhân nằm ở chỗ, Gas Price và Gas Limit cùng nằm trong số những yếu tố bạn có thể tùy chỉnh theo nhu cầu sử dụng. Tốt nhất, người chơi nên kiểm tra thật cẩn thận các chi tiết trong giao dịch trước khi bắt đầu thực hiện.
Kết luận
Nói tóm lại, phí Gas là khoản phí mà nhà đầu tư phải trả khi thực hiện các giao dịch Crypto, hay là khoản phí để sử dụng các chức năng trên nền tảng blockchain. Trong giao dịch, có nhiều loại Gas Fee, người dùng nên cẩn thận phân biệt chúng để tránh nhầm lẫn gây hoang phí. Gas Fee đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của các nền tảng, mỗi loại phí gas lại có nhiệm vụ khác nhau nhưng mục đích chính vẫn là đảm bảo sự công bằng và hiệu quả của nền tảng. Với bài viết trên đây, chúng tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn đọc thông tin hữu ích và những kiến thức cơ bản về phí Gas. Chúc các nhà đầu tư giao dịch thành công.
