Trong phân tích kỹ thuật giao dịch, phân kỳ là một hiện tượng rất hay thường xuyên xảy ra giúp cho các nhà đầu tư dự đoán được xu hướng của giá cả. Qua đó, những nhà đầu tư này có thể đưa ra các quyết định giao dịch sáng suốt. Vậy phân kỳ là gì? Có bao nhiêu loại phân kỳ trong phân tích kỹ thuật? Tất tần tật sẽ được Giavang.com giải đáp chi tiết trong bài viết sau đây.
Mục Lục
Phân kỳ là gì?
Phân kỳ (tiếng Anh: Divergence) là một thuật ngữ quan trọng trong phân tích kỹ thuật, đặc biệt là trong việc dự đoán sự đảo chiều của xu hướng. Thông thường, hiện tượng phân kỳ sẽ xảy ra khi giá của một tài sản di chuyển theo một hướng, nhưng chỉ báo kỹ thuật lại di chuyển theo hướng ngược lại.
Hay nói cách khác, phân kỳ là một sự mâu thuẫn giữa giá và các chỉ báo kỹ thuật, báo hiệu rằng xu hướng hiện tại có thể đang suy yếu và một sự đảo chiều có thể sắp xảy ra.
Các loại phân kỳ trong phân tích kỹ thuật
Dựa trên các đặc điểm về hình thái, phân kỳ được chia thành 3 loại chính đó là: phân kỳ thường (Regular Divergence), phân kỳ ẩn (Hidden Divergence) và phân kỳ phóng đại (Exaggerated Divergence). Mỗi một loại sẽ mang những ý nghĩa riêng như sau:
Phân kỳ thường
Phân kỳ thường (regular divergence) được hình thành khi giá tạo đáy thấp hơn tuy nhiên chỉ báo lại tạo đáy cao hơn. Hoặc ngược lại khi giá tạo đỉnh cao hơn nhưng chỉ báo lại tạo đỉnh thấp hơn. Thông thường, Regular Divergence hay xảy ra ngược với xu hướng của thị trường hiện tại, báo hiệu về một sự đảo ngược xu hướng hoặc sự sụt giảm giá trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, ta vẫn có thể thấy Regular Divergence cung cấp tín hiệu về sự tiếp tục của một xu hướng chính sau một đợt pullback trong một vài trường hợp biệt.
Trong phân kỳ thường, ta vẫn có thể phân loại thành 2 dạng đó là: phân kỳ dương và phân kỳ âm.
Phân kỳ dương
Phân kỳ dương hay còn gọi là Bullish Divergence. Chúng được hình thành từ một xu hướng giảm khi giá tạo thành các đáy thấp dần nhưng các chỉ báo lại cho thấy giá vẫn đang cao hơn. Điều này có nghĩa là động lượng giảm giá đang suy yếu dần và khả năng cao trong tương lai xu hướng sẽ sớm đảo chiều sang tăng.
Đây là thời điểm khá lý tưởng để nhà đầu tư đặt lệnh mua, hoặc có thể kết hợp thêm với các chỉ báo kỹ thuật khác để tối ưu hóa quyết định.
Phân kỳ âm
Ngược lại với Bullish Divergence, phân kỳ âm hay còn gọi là Bearish Divergence được hình thành trong một xu hướng tăng giá. Lúc này, giá sẽ liên tiếp tăng và tạo ra đỉnh sau cao hơn đỉnh trước. Tuy nhiên, các chỉ báo lại cho thấy giá có xu hướng giảm khi đỉnh hình thành sau thấp hơn các đỉnh trước đó.
Dấu hiệu này cho thấy động lượng tăng giá đã không còn mạnh mẽ như trước và có khả năng đảo chiều giá giảm trong tương lai.
Tại thời điểm này, các nhà đầu tư nên cân nhắc mở vị thế bán hoặc giảm số lượng tài sản đầu tư. Ngoài ra, hãy kết hợp nó cùng với một số các chỉ báo khác như khối lượng giao dịch hoặc các mô hình nến đảo chiều,…để cải thiện tín hiệu giao dịch của bạn.
Phân kỳ ẩn
Phân kỳ ẩn (Hidden Divergence) là một tín hiệu phân tích kỹ thuật đặc biệt hữu ích được hình thành sau khi thị trường trải qua sự điều chỉnh tạm thời và sẵn sàng tiếp tục xu hướng chính.
Đặc điểm nổi bật của Hidden Divergence đó chính là việc giá và chỉ báo kỹ thuật sẽ không di chuyển theo cùng một hướng. Tín hiệu quan trọng này sẽ giúp cho các nhà đầu tư có thể xác định được động lực của xu hướng hiện tại để từ đó đưa ra những dự đoán về sự thay đổi của xu hướng trong tương lai.
Ở phân kỳ ẩn cũng được chia thành 2 loại chính là tăng và giảm giá.
Phân kỳ ẩn tăng giá
Phân kỳ ẩn tăng giá (Hidden Bullish Divergence) thường phổ biến trong một xu hướng tăng mạnh, với giá tạo nên đáy sau cao hơn đáy trước nhưng chỉ báo lại tạo đáy sau thấp hơn. Điều này chứng tỏ động lực tăng giá đang tăng mạnh hơn và có thể sắp xảy ra sự gia tăng đáng kể trong giá.
Nhà đầu tư có thể căn cứ vào tín hiệu của Hidden Bullish Divergence để cân nhắc đến việc sẽ nắm giữ vị thế mua hoặc đầu tư vào các loại tài sản khác để tối ưu hóa lợi nhuận của mình.
Phân kỳ ẩn giảm giá
Phân kỳ ẩn giảm giá (Hidden Bearish Divergence) được hình thành trong một xu hướng giảm mạnh, giá liên tục tạo nên đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước thế nhưng chỉ báo lại tạo ra đỉnh sau cao hơn đỉnh trước. Tín hiệu này cho thấy động lực giảm giá đang mạnh hơn và có thể sẽ xảy ra sự giảm giá đáng kể.
Khi đó, nhà đầu tư có thể cân nhắc việc mở các vị thế bán và tuyệt đối không nên mua thêm tài sản đầu tư nhằm hạn chế rủi ro.
Phân kỳ phóng đại
Phân kỳ phóng đại (Exaggerated Divergence) thường xuất hiện khi giá tạo 2 đỉnh hoặc đáy bằng nhau báo hiệu cho sự kết thúc của xu hướng đi ngang (sideway) và hình thành một xu hướng mới với hai hướng tăng và giảm như sau:
Phân kỳ phóng đại tăng
Phân kỳ phóng đại tăng (Exaggerated Bullish Divergence) hình thành khi nến giá có 2 đáy bằng nhau nhưng chỉ báo lại có xu hướng tăng. Thông qua 2 dấu hiệu này nhà đầu tư có thể biết được chắc chắn rằng quá trình tích lũy kết thúc và chuẩn bị cho xu hướng tăng mới. Nếu như bạn muốn có một vị thế tốt thì đây đích thị là thời điểm lý tường để đặt lệnh mua vào.
Phân kỳ phóng đại giảm
Phân kỳ phóng đại giảm (Exaggerated Bearish Divergence) được hình thành khi mà giá hình thành 2 đỉnh bằng nhau nhưng chỉ báo lại tạo nên đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước, báo hiệu rằng xu hướng đi ngang (sideway) sắp kết thúc và chuyển sang một xu hướng giảm.
Nhà đầu tư có thể tận dụng cơ hội này để mở vị thế bán nhằm tránh rủi ro có thể thể bị giảm giá trên toàn thị trường chung.
Các chỉ báo nhận diện phân kỳ
Sự phân kỳ được hiện diện rõ nét khi chúng ta quan sát trên biểu đồ giá và các đường chỉ báo kỹ thuật. Dưới đây là một số các chỉ báo phổ biến thường được dùng để nhận diện phân kỳ mà bạn có thể tham khảo:
Chỉ báo MACD
Chỉ báo MACD là một công cụ phân tích kỹ thuật dùng để đo lường động lực của một tài sản và dự đoán xu hướng giá của nó. MACD được cấu tạo nên từ hai đường trung bình động (EMA) và biểu đồ cột (MACD Histogram). Trong đó:
- Hai đường EMA luôn di chuyển quanh phạm vi đường số 0 tại trung tâm, biểu thị cho cường độ của nến giá.
- Đường EMA di chuyển nhanh hơn là tín hiệu. Còn đường di chuyển phía sau chính là đường MACD.
Nếu đường MACD di chuyển lên trên đường zero, điều này có nghĩa là giá đang trong xu hướng tăng. Trái lại, nếu chỉ báo lại di chuyển xuống phía dưới đường zero nghĩa là giá đang trong xu hướng giảm.
Nếu phần nến giá và chỉ báo MACD di chuyển ngược hướng với nhau, đây được xem là tín hiệu phân kỳ tốt. Khi đó, có thể báo hiệu sắp có sự thay đổi xảy ra về chiều đi của xu hướng.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần lưu ý rằng MACD sẽ không phải là một chỉ báo hoàn hảo 100% và thỉnh thoảng có thể tạo ra các tín hiệu giao dịch không đáng tin cậy. Do đó, chúng ta vẫn nên kết hợp thêm cùng với một số chỉ báo khác như là Bollinger Bands, SMA,…để hạn chế việc gặp phải các tín hiệu nhiễu từ thị trường.
Chỉ báo RSI
RSI là chỉ báo thường được ứng dụng trong việc đánh giá sức mạnh của giá bằng động lượng. Thông thường, chỉ báo này sẽ dao động trong khoảng từ 0 -100, trong đó:
- RSI trên mức 70: Cho biết tình trạng mua đang quá mức (overbought) và nhà đầu tư không nên mua vào để đảm bảo an toàn .
- RSI dưới mức 30: Cho biết tình trạng bán đang quá mức (oversold) và các nhà đầu tư nên chờ đợi giá phục hồi trước khi bán ra.
RSI chủ yếu được sử dụng phổ biến để xác nhận phân kỳ. Bullish Divergence xuất hiện khi RSI tăng trong khi giá giảm, cho biết khả năng đảo chiều tăng. Nhà đầu tư có thể tận dụng cơ hội này để cân nhắc đặt lệnh mua. Mặt khác, khi Bearish Divergence xuất hiện giữa lúc RSI giảm trong khi giá tăng, điều này có nghĩa là xu hướng giá có thể đảo chiều giảm. Lúc này, nhà đầu tư nên cân nhắc bán để tránh rủi ro giảm giá.
Chỉ báo Stochastic
Stochastic là chỉ báo giúp cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư về động lượng của tài sản thông qua việc so sánh giữa mức giá đóng cửa của phiên giao dịch hiện tại với mức giá đóng cửa của 14 phiên trước đó.
Stochastic được cấu thành bởi 2 đường: %K (giá trị động lượng) và %D (đường tín hiệu) với giá trị từ 0 đến 100 nhưng nằm trong khoảng từ 20 đến 80.
- Nếu Stochastic trên 80: Thị trường sẽ được xem là mua quá mức.
- Nếu Stochastic dưới mức 20: Thị trường sẽ được xem là bán quá mức.
Tương tự như chỉ báo MACD và RSI, Bullish Divergence xảy ra khi nến giá giảm và chỉ báo Stochastic di chuyển theo hướng ngược lại, đây là thời điểm mua lý tưởng cho nhà đầu tư. Trái lại, trong xu hướng giảm, nến giá tăng và chỉ báo có xu hướng giảm, nhà đầu tư nên cân nhắc mở vị thế bán để tránh rủi ro.
Những lưu ý khi sử dụng phân kỳ
- Trên thực tế, sự phân kỳ không có nghĩa là sẽ kết thúc một xu hướng nào đó mà trái lại nó còn có thể hiện diện được khá lâu trên thị trường sau đó mới xảy ra xu hướng đảo chiều. Do đó, nhà đầu tư chỉ nên xem hiện tượng này như một tín hiệu cảnh báo. Và để có thể dự đoán được chính xác thị trường và phòng tránh các rủi ro từ tín hiệu phân kỳ sai, chúng ta cần phải kết hợp thêm với các chỉ báo khác như là hỗ trợ/kháng cự, trendline, RSI, trung bình động,…
- Thông thường, phân kỳ giá giảm sẽ được hình thành ngay ở bên dưới ngưỡng kháng cự mạnh còn phân kỳ giá tăng sẽ hình thành ở những điểm giá chạm vùng hỗ trợ mạnh.
- Để tránh gặp phải những tín hiệu không chính xác, nhà đầu tư cần xác định phân kỳ trên các khung thời gian khác nhau, đặc biệt là trên các khung thời gian lớn hơn.
- Hoặc nhà đầu tư cũng có thể kết hợp phân kỳ cùng với các chỉ báo xác định xu hướng khác, đặc biệt nhất là với các xu hướng trên khung thời gian lớn hơn.
- Về bản chất, trong phân kỳ đã bao gồm cả khối lượng giao dịch. Thế nhưng, nhà đầu tư vẫn nên xem xét yếu tố này trên mỗi cây nến để có thể tối ưu hóa được hiệu quả giao dịch của mình.
- Phân kỳ có thể được ứng dụng vào trong quá trình chốt lời, giúp nhà đầu tư duy trì được tâm trạng lạc quan để tránh trường hợp chốt lời quá sớm gây ảnh hưởng đến lợi nhuận của giao dịch.
- Việc có sự am hiểu tốt về các kiến thức liên quan đến kháng cự, hỗ trợ hay những mức giá quan trọng cũng là yếu tố cần thiết.
Như vậy, bài viết vừa rồi Giavang.com đã chia sẻ đến cho quý bạn đọc tất tần tật những thông tin liên quan đến hiện tượng phân kỳ là gì. Bên cạnh đó còn có đề cập đến các dạng phân kỳ được sử dụng phổ biến hiện nay trong phân tích kỹ thuật. Hy vọng bài viết đã mang đến cho các bạn những kiến thức bổ ích để vận dụng vào trong quá trình đầu tư của mình. Chúc bạn giao dịch thành công!