OECD là gì? Tìm hiểu về tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế

OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế) là một diễn đàn quốc tế quy tụ những nền kinh tế phát triển hàng đầu trên thế giới cùng nhau thảo luận và tìm ra giải pháp cho các vấn đề kinh tế toàn cầu. Vậy OECD là tổ chức gì? Cơ cấu tổ chức và mục tiêu chính của tổ chức này như thế nào? Hãy cùng giavang.com tìm hiểu ngay sau đây.

Tổ chức OECD là gì?

OECD là tên viết tắt của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (Organization for Economic Cooperation and Development). Đây là một tổ chức quốc tế liên chính phủ được thành lập vào năm 1961 với sứ mệnh là xây dựng các chính sách nhằm thúc đẩy sự thịnh vượng, bình đẳng, cơ hội và hạnh phúc trên toàn cầu.

Đến thời điểm hiện tại, OECD đã có 38 quốc gia thành viên trải dài trên toàn cầu và hầu hết trong số đó là các quốc gia có thu nhập cao, từ Bắc đến Nam Mỹ, Châu Âu và khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Xem thêm: OPEC là gì? Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) gồm những nước nào? 

Lịch sử hình thành của OECD

Tiền thân của OECD là Tổ chức Hợp tác Kinh tế Châu Âu (OEEC), được thành lập để quản lý viện trợ từ Mỹ và Canada theo Kế hoạch Marshall nhằm phục hồi Châu Âu sau Thế chiến II.

Công ước chuyển đổi OEEC thành OECD được ký kết tại Château de la Muette (Paris) vào ngày 14/12/1960 và chính thức có hiệu lực vào ngày 30/09/1961. Kể từ đó, OECD đã làm việc để cải thiện phúc lợi toàn cầu bằng cách khuyến nghị các chính phủ thực hiện các chính sách hỗ trợ tăng trưởng và phát triển toàn diện, bền vững.

Khi thành lập vào năm 1960, OECD có 20 quốc gia thành viên. Đến cuối năm 2011, số lượng thành viên đã tăng lên 34 quốc gia. Colombia gia nhập tổ chức OECD vào tháng 4/2020 và Costa Rica trở thành quốc gia thành viên thứ 38 vào ngày 25/05/2021.

Vào ngày 25/01/2022, Hội đồng quyết định bắt đầu đàm phán gia nhập với 6 quốc gia ứng cử viên, bao gồm: Argentina, Brazil, Bulgaria, Croatia, Peru và Romania. Lộ trình gia nhập của Brazil, Bulgaria, Croatia, Peru và Romania đã được thông qua tại cuộc họp của Hội đồng cấp bộ trưởng vào ngày 10/06/2022.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các đối tác quan trọng như Nam Phi, Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia. Những quốc gia này tham gia vào hoạt động hàng ngày của OECD, đóng góp các quan điểm thiết yếu và củng cố tính phù hợp của các cuộc thảo luận về chính sách.

Mục tiêu của OECD

Theo điều 1 của Hiệp định thành lập và phối hợp chính sách của tổ chức, mục tiêu chính của tổ chức OECD là:

• Đạt được sự tăng trưởng kinh tế bền vững, cải thiện tỷ lệ việc làm và nâng cao mức sống của người dân toàn cầu và đặc biệt là tại các nước thành viên. Song, tổ chức cần duy trì sự ổn định tài chính và thúc đẩy phát triển kinh tế thế giới. 
• Góp công sức vào sự phát triển lớn mạnh về kinh tế của các nước thành viên và các nước không phải thành viên trong công cuộc phát triển kinh tế khu vực.
• Góp phần mở rộng nền thương mại thế giới. Hoạt động trên cơ sở đa phương diện, không phân biệt và đối xử phù hợp giữa tất cả các cam kết quốc tế.

  

Cơ cấu tổ chức của OECD

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế được cấu trúc theo ba cấp: Hội đồng, Ban thư ký và các Ủy ban.

Hội đồng OECD 

Hội đồng OECD là cơ quan ra quyết định cấp cao nhất của tổ chức. Hội đồng bao gồm các đại sứ từ các quốc gia thành viên và Ủy ban châu Âu, do Tổng thư ký chủ trì. Hội đồng cấp Bộ trưởng sẽ tổ chức một cuộc họp hàng năm, nơi các lãnh đạo Chính phủ cùng với Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Ngoại giao của các quốc gia thành viên gặp gỡ để đánh giá tình hình và thiết lập các ưu tiên cho hoạt động của OECD.

Mục tiêu chính của các cuộc họp này là thảo luận về bối cảnh kinh tế và thương mại toàn cầu, đồng thời giải quyết các vấn đề quan trọng khác như ngân sách, tư cách thành viên và các ưu tiên chiến lược.

Ban Thư ký OECD 

Ban thư ký OECD bao gồm hơn 3.500 nhân viên (bao gồm và bộ phận) do Tổng thư ký lãnh đạo, thực hiện các công việc của OECD từ trụ sở chính tại Paris. 

Các nhà kinh tế, luật sư, nhà khoa học, nhà phân tích chính trị, chuyên gia kỹ thuật số, nhà thống kê và các chuyên gia khác làm việc với các chuyên gia chính phủ để cung cấp thông tin chi tiết và chuyên môn giúp hướng dẫn hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng, phối hợp chặt chẽ với các Thành viên.

Ủy ban Chuyên môn

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế thực hiện các hoạt động của mình thông qua hơn 300 ủy ban, nhóm chuyên gia và nhóm công tác, bao quát hầu hết các lĩnh vực chính sách công. Các ủy ban này có trách nhiệm đề xuất các giải pháp, đánh giá hiệu quả chính sách công và giám sát hoạt động của các quốc gia thành viên.

Tài chính và nội dung hoạt động của OECD

Tài chính

OECD được tài trợ bởi các quốc gia thành viên. Đóng góp của quốc gia dựa trên công thức có tính đến quy mô nền kinh tế của mỗi thành viên. 

Các quốc gia cũng có thể đóng góp tự nguyện để hỗ trợ tài chính cho các kết quả trong chương trình làm việc của OECD.

Nội dung hoạt động

OECD chú trọng vào việc thu thập và phân tích dữ liệu về các chính sách công cho các nhà lãnh đạo trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tổ chức này cũng tạo điều kiện cho việc trao đổi kinh nghiệm và tổ chức các diễn đàn thảo luận giữa các quốc gia, từ việc cải thiện hiệu quả kinh tế và tạo công ăn việc làm, đến việc nâng cao hệ thống giáo dục và chống trốn thuế toàn cầu.

Cơ chế hợp tác giữa OECD và các nước không thành viên

Trung tâm Hợp tác với các Nước không thành viên (CCNM): Ngoài các quốc gia thành viên, OECD còn duy trì mối quan hệ với khoảng 70 quốc gia từ nhiều nền kinh tế khác nhau. Các quốc gia này được xếp vào CCNM và tham gia vào 2 hoạt động chính: Diễn đàn Toàn cầu OECD và Các chương trình quốc gia và khu vực. Cụ thể:

• Diễn đàn Toàn cầu OECD: Đây là nơi để các quốc gia thảo luận và đối thoại tự do về các chính sách hợp tác và phát triển kinh tế. Diễn đàn được tổ chức dưới dạng các cuộc họp, trao đổi và thảo luận không chính thức giữa các quan chức và nhà nghiên cứu. Diễn đàn Toàn cầu OECD không giới hạn số lượng người tham gia và thường tập trung vào 5 chủ đề chính: phát triển kinh tế bền vững, quản trị, thương mại, kinh tế tri thức và đầu tư quốc tế. 
• Các chương trình quốc gia và khu vực: Các chương trình này được triển khai dưới dạng hội thảo bàn tròn và diễn đàn chuyển giao kiến thức, công nghệ và dữ liệu nghiên cứu. Chúng được ưu tiên thực hiện tại các khu vực như Châu Á, Trung Á, Châu Âu và Nam Mỹ. Trong mỗi khu vực, OECD sẽ chọn một quốc gia cụ thể để đại diện, xây dựng và tổ chức các chương trình.

Quan hệ giữa Việt Nam – OECD

Việt Nam đã duy trì mối quan hệ tốt đẹp với tổ chức OECD trong nhiều năm qua, thông qua sự tham gia của các đại diện từ các Bộ, Ngành vào một số diễn đàn và chương trình khu vực của OECD như: Diễn đàn Toàn cầu về Đầu tư Quốc tế (Ấn Độ, 10/2004), Hội nghị Bàn tròn Đầu tư Châu Á (Indonesia, 2/2005) và Diễn đàn Cạnh tranh Toàn cầu (Pháp, 2/2005). Tuy nhiên, Việt Nam hiện tại vẫn chưa có một chương trình tổng thể về hợp tác chính thức với OECD.

OECD đánh giá rất cao các chính sách và thành tựu của Việt Nam và mong muốn mở rộng hợp tác hơn nữa. Để thực hiện hợp tác hiệu quả với OECD, chính phủ đã chỉ định Bộ Ngoại giao làm cơ quan đầu mối và cử một điều phối viên quốc gia của Việt Nam làm việc tại Ban Thư ký OECD và đã đồng ý đưa Việt Nam vào danh sách các chủ đề quan trọng của chương trình 2005 – 2006 của Trung tâm Hợp tác với các Nước không thành viên (CCNM).

Lời kết

Tóm lại, OECD là một tổ chức quan trọng trong việc định hình chính sách và phát triển kinh tế toàn cầu. Với các hoạt động phong phú và sức ảnh hưởng rộng lớn, tổ chức này không chỉ hỗ trợ các quốc gia thành viên mà còn mở rộng hợp tác với nhiều nền kinh tế khác để thúc đẩy sự phát triển bền vững. Việc hiểu rõ về OECD sẽ giúp chúng ta nhận thức được vai trò của tổ chức trong việc giải quyết các thách thức kinh tế toàn cầu và nâng cao chất lượng cuộc sống trên toàn thế giới.