Nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu

Việc “thêm mắm dặm muối” vào các báo cáo tài chính ở các công ty để số liệu trở nên đẹp hơn đã không còn là chuyện xa lạ. Trên thực tế, đã không ít nhà đầu tư bị đánh lừa vì thủ thuật quá tinh vi. Vậy làm sao để nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.

Nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu

Các doanh nghiệp hiện nay đều đang thực hiện nhiều “thủ thuật” để báo cáo tài chính đúng ý chí của chủ doanh nghiệp. Trên thực tế, việc “xào nấu” báo cáo tài chính khiến cho thông tin bị pha loãng đi rất nhiều. Việc này đã ảnh hưởng rất nhiều nhà đầu tư khi trót tin vào những dữ liệu ảo này. Sau đây, là một số cách nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu. 

Take a Big Bath

Thủ thuật này thường được các công ty sử dụng để xóa bỏ các mục “treo” trên bảng cân đối kế toán. Nhờ vào cách biến tấu này, cáo tài chính doanh nghiệp sẽ trở nên “sạch” hơn, lợi nhuận chuyển biến tích cực hơn.

Cookie Jar

Thông thường, các công ty khi nhận thấy gặp khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận, họ sẽ sử dụng thủ thuật Cookie Jar. Về lý thuyết, có thể hiểu là công ty sẽ tạo ra một “lọ bánh ngọt” để tích lũy lại lợi nhuận của năm nay và những năm kế tiếp. Theo đó, những công ty này sẽ sử dụng khoản tiền dự phòng và ghi nhận trước chi phí cho các khoản dự phòng đó nhưng không ghi nhận doanh thu.

Nếu những năm hoạt động tiếp theo, khi cảm thấy tình hình doanh thu không đạt hiệu quả, doanh nghiệp sẽ ghi nhận doanh thu các khoản dự phòng đó để cải thiện tình hình lợi nhuận.

Cherry Picking

Cherry Picking hay nhặt Cherry hoặc hái Cherry là một trong những thủ thuật được các công ty sử dụng với mục đích tăng doanh thu khi bán hàng. Pháp luật Việt Nam hiện nay vẫn chưa có các quy định cụ thể việc việc doanh nghiệp phải công bố các tài liệu kế toán theo chuẩn mực quốc tế. Nhiều công ty vì vầy đã lợi dụng điều này đã tự xây dựng báo cáo tài chính và chế biến theo ý chí riêng để có lợi nhất cho doanh nghiệp.

Các nhà đầu tư cần tránh thủ thuật cherry picking. Nhà đầu tư khi đưa ra quyết định đầu tư hãy nghiên cứu kỹ các số liệu thị trường này nhé.

Big bet on the Future

Đây là một trong những cách sửa đổi báo cáo tài chính được sử dụng rộng rãi và còn có tên gọi khác là đánh cược vào tương lai. Bằng cách áp dụng các lỗ hổng trong quy định về kế toán để ghi nhận toàn bộ lợi nhuận công ty và cho rằng có thể thu được trong tương lai vào năm hiện tại. 

Với Big bet on the Future, doanh nghiệp sẽ khiến nhà đầu tư sẽ hiểu lầm về doanh thu năm hiện tại. Con số thực tế của lợi nhuận của công ty thấp hơn nhiều so với con số công ty công bố. Nhà đầu tư vì vậy cần phải cẩn thận quan sát, đối sánh để đưa ra các quyết định đúng đắn.

Throw out the problem child

Đây là hình thức “xào nấu” báo cáo tài chính thông qua giao dịch với một bên thứ 3. Bằng cách này, các doanh nghiệp phải nhờ vào một bên thứ 3 đứng ra để loại bỏ những mảng hoạt động không hiệu quả. chính vì vậy, những phần xấu trong báo cáo tài chính của các doanh nghiệp này sẽ được “tẩy trắng” một cách hoàn hảo.

Sử dụng SPEs

Các SPEs thường được lập với mục đích tạo ra doanh thu ảo hoặc giấu đi các khoản nợ mà công ty không muốn đưa ra trên báo cáo tài chính. Trong chứng khoán, SPEs cònđược hiểu là các “đơn vị có mục đích đặc biệt” hoặc các công ty con được doanh nghiệp lập ra nhưng không phục vụ mục đích kinh doanh.

>>Báo cáo tài chính là gì? Cách đọc báo cáo tài chính

Nhà đầu tư cần làm gì sau khi nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu?

Nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu vô cùng quan trọng. Ta thấy rằng, những báo cáo bị chế biến đều hướng đến mục đích gia tăng lợi nhuận, làm đẹp báo cáo tài chính. Vì thế, khi đọc báo cáo tài chính, nếu chỉ xem lợi nhuận của doanh nghiệp tăng hay giảm thôi là chưa đủ. Nhà đầu tư cần đánh giá chất lượng lợi nhuận của doanh nghiệp.

Trên thực tế, lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp thường đến một phần từ việc đầu tư cổ phiếu. Tuy nhiên, khoản đầu tư này thường không bền vững. Bởi lợi nhuận cổ phiếu bị ảnh hưởng nhiều bởi biến động của thị trường và tương đối thất thường.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư cần lưu ý những khoản lợi nhuận từ việc đánh giá là tài sản. Dù việc đánh giá lại tài sản giúp lợi nhuận tăng, nhưng trên thực tế, hoạt động này không phát sinh dòng tiền. Vì thế, dù lợi nhuận của công ty tăng nhưng dòng tiền kinh doanh chính thì vẫn như vậy, thậm chí là dòng tiền bị âm so với năm trước đó.

Lưu ý cách đọc báo cáo giúp nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu

• Nhà đầu tư cần quan sát kỹ các chỉ số hàng tồn kho của doanh nghiệp: Nếu doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả, hàng tồn kho của doanh nghiệp sẽ giảm nhanh hơn. Do đó, nhà đầu tư cần lưu ý xem hàng tồn kho có giảm hay không, tốc độ giảm thế nào?
• Quan sát và tìm hiểu bảng cân đối kế toán: Bằng cách này, nhà đầu tư sẽ xác định được độ “mạnh”, “yếu” của doanh nghiệp. Chẳng hạn: vào giai đoạn năm 2015 – 2017, HAG có khoản nợ ngắn hạn cao hơn tài sản ngắn hạn. Điều này báo hiệu nguy cơ phá sản của doanh nghiệp và khiến giá cổ phiếu “tụt dốc”.

Kết luận

Nói tóm lại, trong quá trình giao dịch nhà đầu tư cần nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu để đưa ra chiến lược đầu tư hợp lý và hạn chế rủi ro. Bởi các báo cáo tài chính bị xào nấu thường nhằm mục đích làm đẹp hơn lợi nhuận và che đi những mặt khuyết điểm của doanh nghiệp. Với bài viết trên, chúng tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn đọc thông tin hay và hữu ích về nhận biết báo cáo tài chính bị xào nấu. Chúc các bạn giao dịch thành công.