Fixed income securities là gì? Những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư

Fixed income securities (Chứng khoán thu nhập cố định) là loại hình đầu tư phổ biến mang đến dòng thu nhập ổn định cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, quyết định đầu tư vào loại chứng khoán này không chỉ phụ thuộc vào đặc tính cố định của thu nhập mà còn bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác nhau. 

Bài viết này sẽ giải thích Fixed income securities là gì, đồng thời phân tích những yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định đầu tư, giúp nhà đầu tư đưa ra lựa chọn sáng suốt.

Fixed income securities là gì? 

Fixed Income Securities (hay còn gọi là Chứng khoán thu nhập cố định) là một loại hình đầu tư phổ biến, mang đến cho nhà đầu tư nguồn thu nhập ổn định và ít rủi ro hơn so với cổ phiếu. Điểm đặc biệt của loại chứng khoán này là nhà đầu tư sẽ được thanh toán khoản lãi cố định theo định kỳ (thường là hàng tháng, hàng quý hoặc hàng năm) và nhận lại số tiền gốc khi đáo hạn.

Yếu tố ảnh hưởng tới quyết định đầu tư

Khi xem xét đầu tư vào chứng khoán có thu nhập cố định (Fixed Income Securities), người ta thường phân tích dựa trên hai yếu tố chính:

• Khả năng sinh lời

Do rủi ro thấp hơn so với chứng khoán có thu nhập biến đổi, giá của chứng khoán này ít biến động hơn và tỷ lệ lợi tức đóng vai trò quan trọng trong việc xác định khả năng sinh lời. Cả người mua và người bán đều quan tâm đến tỷ lệ lợi tức tại từng thời điểm vì nó bị ảnh hưởng bởi rủi ro lãi suất.

• Thời hạn thanh toán

Lợi tức của chứng khoán có thu nhập cố định thường được trả hàng quý, nửa năm hoặc hàng năm, tùy thuộc vào quy định của từng loại chứng khoán. Nếu có sự thay đổi quyền sở hữu trong khoảng thời gian trả lợi tức, phần lợi tức sẽ được thanh toán cho người thụ hưởng theo thời điểm mua bán và quy định pháp luật hiện hành.

Kỳ hạn của chứng khoán có thu nhập ổn định (Fixed income securities)

Kỳ hạn của các loại chứng khoán có thu nhập cố định (Fixed income securities) rất đa dạng. Thông thường, tín phiếu có kỳ hạn ngắn (dưới hoặc bằng một năm), trái phiếu có kỳ hạn trung và dài hạn (từ 2 đến 30 năm), trong khi cổ phiếu ưu đãi thường không có thời hạn cố định. Tuy nhiên, kỳ hạn này có thể thay đổi nếu nhà phát hành thực hiện mua lại chứng khoán.

Các loại chứng khoán có nhập ổn định (Fixed income securities)

Trái phiếu kho bạc (T-bonds) được phát hành bởi kho bạc nhà nước để huy động vốn từ công chúng, các tổ chức và tập thể, nhằm bổ sung nguồn vốn cho ngân sách nhà nước. Ở Việt Nam, trái phiếu kho bạc có kỳ hạn thanh toán trên một năm và được mua theo bội số của 100.000 đồng.

Trái phiếu doanh nghiệp có nhiều loại khác nhau, với giá cả và lãi suất phụ thuộc chủ yếu vào tình hình tài chính và uy tín của công ty phát hành. Các trái phiếu có xếp hạng tín dụng cao thường trả lãi suất coupon thấp hơn.

Chứng chỉ tiền gửi (CD) là một loại tài sản ngắn hạn do các tổ chức tín dụng uy tín phát hành, được đảm bảo tính an toàn và không có rủi ro. Hình thức đầu tư này tương tự như tiền gửi tiết kiệm, với cả gốc và lãi được đảm bảo trong suốt thời hạn của chứng chỉ. Lãi suất của chứng chỉ tiền gửi thường cao hơn lãi suất tiết kiệm trong cùng kỳ hạn.

• Trái phiếu kho bạc là gì? Có nên đầu tư trái phiếu kho bạc?
• Trái phiếu doanh nghiệp là gì? Có nên đầu tư trái phiếu doanh nghiệp không? 

Ai nên đầu tư vào chứng khoán thu nhập cố định ?

Chứng khoán thu nhập cố định (Fixed Income Securities) là kênh đầu tư phù hợp với nhiều đối tượng nhà đầu tư, đặc biệt là những ai:

• Tìm kiếm thu nhập ổn định: Chứng khoán này mang lại dòng tiền đều đặn từ lãi suất, giúp nhà đầu tư dự đoán được dòng tiền tương lai. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai cần nguồn thu nhập ổn định để trang trải chi phí sinh hoạt, tiết kiệm cho con cái học hành, v.v.
• Chịu rủi ro thấp: So với cổ phiếu, chứng khoán thu nhập cố định ít rủi ro hơn do ít bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường. Phù hợp cho nhà đầu tư mới, người e ngại rủi ro cao hoặc có khoản tiền nhàn rỗi cần bảo toàn.
• Có mục tiêu đầu tư dài hạn: Với thời hạn đáo hạn từ vài năm đến vài thập kỷ, đây là kênh đầu tư phù hợp cho những ai có mục tiêu dài hạn như tiết kiệm cho hưu trí, tích lũy tài sản cho con cái.
• Muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư: Chứng khoán thu nhập cố định giúp đa dạng hóa danh mục, giảm rủi ro tổng thể. Kết hợp chúng với các tài sản khác như cổ phiếu, bất động sản sẽ tạo ra một danh mục đầu tư cân bằng và hiệu quả hơn.

Rủi ro của chứng khoán thu nhập cố định (Fixed Income Securities)

Rủi ro tín dụng và vỡ nợ

Đây là rủi ro mà các khoản thanh toán lãi và gốc không được thực hiện đúng hạn theo cam kết. Khi nhà đầu tư mua trái phiếu, họ kỳ vọng rằng công ty phát hành sẽ trả lãi và gốc đúng quy định.

Nếu công ty gặp khó khăn, giá trị trái phiếu của công ty trên thị trường thứ cấp có thể giảm. Nhà đầu tư cố gắng bán trái phiếu đó sẽ phải chấp nhận giá thấp hơn giá trị ban đầu. Hơn nữa, trái phiếu có thể trở nên khó bán hoặc không có người mua do thiếu nhu cầu.

Hiện tại, một số doanh nghiệp trong nước không thể trả nợ trái phiếu khi đến hạn, hoặc phải gia hạn đáo hạn do chưa thu xếp được tài chính.

Rủi ro lãi suất

Nhà đầu tư có thể gặp phải rủi ro này khi lãi suất thị trường tăng lên khiến lãi suất của trái phiếu họ nắm giữ trở nên thấp hơn so với lãi suất thị trường hiện tại. Trong tình huống này, giá trị của trái phiếu trên thị trường thứ cấp sẽ giảm. Hơn nữa, vốn đầu tư của nhà đầu tư bị khóa lại trong trái phiếu đó, ngăn cản họ tận dụng các cơ hội đầu tư khác với lợi nhuận cao hơn mà không phải chịu lỗ.

Cách đầu tư vào chứng khoán thu nhập cố định

Để đầu tư vào chứng khoán thu nhập cố định (Fixed Income Securities) nhằm tìm kiếm lợi nhuận ổn định và tránh các rủi ro, nhà đầu tư có thể xem xét các hình thức đầu tư sau:

Đầu tư trực tiếp

Nhà đầu tư có thể mở tài khoản giao dịch tại các sở giao dịch hoặc công ty chứng khoán. Chọn tổ chức phát hành chứng khoán uy tín, sau đó đánh giá các loại chứng khoán tốt có khả năng sinh lời cao. Các tiêu chí để đánh giá bao gồm:

• Xếp hạng tín dụng
• Tình hình kinh doanh ổn định và tiềm năng tăng trưởng
• Lợi tức cao
• Thời gian đáo hạn phù hợp với mục tiêu đầu tư

Sau khi chọn được loại chứng khoán phù hợp, nhà đầu tư có thể đặt lệnh trực tiếp qua ứng dụng đầu tư hoặc giao dịch tại quầy của công ty chứng khoán.

Đầu tư gián tiếp

Nhà đầu tư có thể tham gia các quỹ đầu tư trên thị trường. Chọn các quỹ có đội ngũ chuyên gia tài chính chuyên nghiệp và danh mục đầu tư đa dạng. Các quỹ thường phân tích và đánh giá trái phiếu trước, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định thông minh. Số vốn cần thiết để tham gia các quỹ này có thể từ 1 – 2 triệu VNĐ nhưng hiệu quả đầu tư tăng có thể mang lại thu nhập tốt.

Lời kết

Fixed income securities là kênh đầu tư tiềm năng với nhiều ưu điểm vượt trội. Tuy nhiên, các nhà đầu tư cũng cần phải đánh giá kỹ các yếu tố ảnh hưởng để đưa ra quyết định sáng suốt.