Cổ phiếu phổ thông là gì? Người sở hữu cổ phiếu phổ thông có những quyền lợi nào?

Cổ phiếu phổ thông từ lâu đã trở thành một trong những cổ phiếu phổ biến trên thị trường chứng khoán và giúp mang lại cho người sở hữu quyền biểu quyết trong một công ty. Trên thực tế, đây là loại cổ phiếu được mở bán rất nhiều tại các sàn giao dịch. Vậy cổ phiếu phổ thông là gì? Quyền lợi cổ phiếu phổ thông là gì? Mời bạn đọc tham khảo bài viết sau. 

Cổ phiếu phổ thông là gì?

Cổ phiếu phổ thông hay cổ phiếu thường (Common stock) là loại cổ phiếu cổ phần đại diện cho quyền sở hữu trong một công ty và loại cổ phiếu phổ biến nhất. Trên bảng cân đối kế toán của công ty, cổ phiếu phổ thông sẽ được báo cáo đầy đủ trong phần vốn chủ sở hữu của cổ đông. Đối với các công ty cổ đông, khi sở hữu cổ phiếu phổ thông có đủ quyền biểu quyết đối với các quyết định của công ty tại Đại hội cổ đông và được hưởng cổ tức dựa trên kết quả kinh doanh và giá trị cổ phiếu họ sở hữu lẫn quyền tự do chuyển nhượng. 

Hiện nay, cổ phiếu phổ thông là loại cổ phiếu phổ biến. 

Cổ phiếu phổ thông cũng có thể chuyển đổi thành các loại cổ phiếu cổ phiếu khác. Theo những điều kiện nhất định do công ty đó quy định, cổ phiếu ưu đãi cũng có thể được  chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.

Đặc điểm của cổ phiếu phổ thông

Nắm rõ đặc điểm của bất kỳ đối tượng nào chính là cách giúp các trader dễ dàng chinh phục chúng, nhất là trong lĩnh vực đầy nhộn nhịp mà cũng lắm phức tạp như chứng khoán. Sau đây, các đặc điểm của cổ phiếu phổ thông mà người chơi cần nắm: 

• Tính phổ biến: đây là loại cổ phiếu phổ biến, được phát hành rộng rãi trong công chúng. Dù là thị trường sơ cấp (phát hành lần đầu) hay thị trường thứ cấp (mua bán trên thị trường chứng khoán), nhà đầu tư vẫn có thể sở hữu cổ phiếu phổ thông.
• Mức giá hợp lý: Mức giá cơ sở để tính cổ tức mà cổ đông phổ thông nhận được của cổ phiếu phổ thông là 10.000 đồng/cổ phiếu. Trên thực tế, nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu phổ thông thường quan tâm tới mức giá thị trường.
• Mang lại quyền lợi cho cổ đông: Về cơ bản, cổ đông nắm giữ những cổ phiếu phổ thông này là các cổ đông phổ thông. Theo đó, quyền cổ tức theo kết quả kinh doanh của công ty sẽ được các cổ đông này nắm giữ và là những người hưởng quyền lợi sau cùng nếu công ty phá sản.
• Sự chuyển đổi: Một đặc điểm đáng chú ý của cổ phiếu phổ thông là cổ phiếu phổ thông có thể được chuyển đổi thành nhiều loại cổ phiếu khác, nhưng không thể chuyển thành cổ phiếu ưu đãi. Trong khi đó,  theo nghị quyết Đại hội cổ đông, cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển thành cổ phiếu phổ thông.
• Khả năng sinh lời: Khả năng sinh lời của của cổ phiếu phổ thông tốt hơn hầu hết các loại chứng khoán khác bao gồm cả trái phiếu. Người nắm giữ cổ phiếu phổ thông có quyền hưởng lợi nhuận nếu kết quả kinh doanh của kinh tế của công ty khả quan.

Mục tiêu và rủi ro của cổ phiếu phổ thông

Mục tiêu

Trên thực tế, cổ phiếu phổ thông có thể mang lại lợi nhuận cao và mức rủi ro hợp lý so với các khoảng đầu tư lâu dài khác. Mức lợi nhuận của cổ phiếu phổ thông mang lại cho các nhà đầu tư khoảng 11 – 12%/năm. So với các loại chứng khoán khác, cổ phiếu phổ thông tốt hơn nhiều, thậm chí hơn cả trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi. Cổ phiếu phổ thông có tiềm năng tăng trưởng tốt, giúp nhà đầu tư dễ dàng tăng mức thu nhập và hạn chế khỏi mức lạm phát trung bình. 

Rủi ro

Nhìn chung, cổ phiếu phổ thông cũng tiềm ẩn những rủi ro nhưng cơ bản sẽ phụ thuộc vào công ty phát hành. Nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro mất vốn nếu mua cổ phiếu của công ty có khả năng sinh lời và được quản lý tốt. Ngược lại, nếu nhà đầu tư tham gia các cổ phiếu giá rẻ thì khó tránh khỏi rủi ro thị trường và doanh nghiệp. 

Đồng thời, người chơi cũng có thể tận dụng tối đa hiệu ứng đòn bẩy tài chính, nếu nhà đầu tư sử dụng giao dịch ký quỹ. Tuy nhiên, cách này chỉ nên được ứng dụng bởi các nhà đầu tư có kinh nghiệm.

Quyền lợi của cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông

Quyền hưởng lợi nhuận

Nếu nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu phổ thông tức họ đang nắm trong tay cổ phần. Những cổ đông phổ thông này sẽ có quyền tham gia vào lợi nhuận của công ty. Tùy vào số lượng cổ phiếu phổ thông mà của một cổ đông là bao nhiêu, mà mức lợi nhuận sẽ được chia theo số lượng này. Lợi nhuận thu được có thể là đáng kể đối với các cổ đông theo thời gian.

Thông qua việc trả cổ tức, các cổ đông cũng có quyền phân phối thu nhập. Trong một thời kỳ nhất định, nếu hội đồng quản trị của công ty tuyên bố chia cổ tức, các cổ đông phổ thông sẽ xếp hàng để nhận.

Mặc dù vậy, cổ tức không được đảm bảo. Trường hợp công ty bị thanh lý, cổ đông nắm giữ cổ phiếu phổ thông này có quyền đối với tài sản và thu nhập của công ty sau khi trái chủ và cổ đông ưu đãi được thanh toán. 

Quyền quản lý hoạt động công ty

Thông qua việc bầu chọn hội đồng quản trị của công ty, cổ đông phổ thông cũng có quyền tác động đến việc quản lý công ty.  Đối với các công ty nhỏ hơn, bộ phận sở hữu cổ phiếu phổ thông lớn nhất là chủ tịch hoặc chủ tịch hội đồng quản trị. Các công ty lớn hơn có thể có sự đa dạng hơn trong nhóm nhà đầu tư cổ đông phổ thông.

Tuy nhiên, ở cả hai trường hợp này, những người ngồi trong ban giám đốc sẽ không bị ảnh hưởng bởi các cá nhân trong ban quản lý của công ty do họ không sở hữu đủ cổ phần trong công ty. Nhờ vào quyền kiểm soát đối với việc bầu cử thành viên hội đồng quản trị, cổ đông có quyền ảnh hưởng đến người nắm giữ các vị trí quản lý.

Những cổ đông nắm giữ cổ phiếu phổ thông có quyền tham gia vào các quyết định quan trọng của công ty bằng cách biểu quyết. Cụ thể: tham gia bầu cử hội đồng quản trị và bỏ phiếu về các vấn đề khác nhau của công ty (bao gồm: chính sách, mục tiêu của công ty và việc chia tách cổ phiếu.)

Quyền mua cổ phiếu mới

Quyền ưu tiên cũng là một trong số quyền mà các cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông có được. Các cổ đông có quyền mua một số lượng cổ phiếu cụ thể trước khi cổ phiếu được chào bán cho các cổ đông tiềm năng mới nếu công ty phát hành cổ phiếu mới ra công chúng. Cổ phiếu phổ thông thường được cung cấp ở mức giá đăng ký trên cơ sở mỗi cổ phiếu, do đó quyền ưu tiên vẫn có giá trị đối với cổ đông phổ thông.

Quyền bỏ phiếu

Quyền bỏ phiếu là quyền lớn nhất của cổ đông phổ thông. Quyền này thường xuất hiện trong cuộc họp thường niên hoặc đại hội đồng của công ty.

Thông thường, để đưa ra quyết định thay đổi lớn trong một công ty giao dịch, việc biểu quyết này sẽ xảy ra trước khi những thay đổi có thể diễn ra. Theo đó, những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu phổ thông có quyền biểu quyết trực tiếp hoặc thông qua người ủy quyền. Một phiếu biểu quyết trên mỗi cổ phiếu sở hữu tương đương với quyền biểu quyết của cổ đông phổ thông. Chính điều này, các cổ đông sở hữu số lượng cổ phiếu phổ thông lớn hơn sẽ có sức ảnh hưởng lớn.

Quyền khởi kiện về những hành vi sai trái

Nếu trong quá trình tham gia đầu tư, cổ đông phổ thông cảm thấy mình bị xâm phạm quyền lợi sẽ có quyền khởi kiện công ty phát hành thông qua một đơn khiếu nại của cổ đông. Tòa án có quyền thực thi quyền của cổ đông phổ thông khi các công ty bị phát hiện vi phạm quyền của họ. 

Ưu và nhược điểm của cổ phiếu phổ thông

Ưu điểm

• So với các loại cổ phiếu, cổ phiếu phổ thông dễ giao dịch hơn. 
• Cổ phiếu phổ thông dễ dàng được tìm kiếm thông tin hơn. Nhờ vào việc phát triển vượt của công nghệ thông tin, người chơi dễ dàng tìm các sàn niêm yết và từ đó đưa ra phân tích chính xác hơn. 
• Công ty càng phát triển, mức lợi nhuận càng lớn. 

Nhược điểm

• Không được đảm bảo vốn ban đầu. Nguy cơ rủi ro rất cao nếu cổ phiếu phổ thông mất giá, và người chơi có thể trắng tay.
• Cổ phiếu phổ thông có thể phản ánh tình hình và tốc độ tăng trưởng và phát triển của công ty. Song, cũng có thể dẫn đến thua lỗ.

Phân biệt cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi

Giống nhau

• Cả hai đều thuộc dạng cổ phiếu và là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu trong doanh nghiệp.
• Được phát hành bởi các công ty cổ phần và là công cụ của thị trường vốn.
• Cổ đông nắm giữ hai loại cổ phiếu này đều chỉ có trách nhiệm góp vốn.
• Đều không được hoàn vốn và có thời hạn: trung và dài hạn.

Khác nhau

Nhà đầu tư nhận được lợi ích gì từ cổ phiếu cổ đông? 

Đối với nhà đầu tư

Một khi tham gia mua cổ phiếu phổ thông, những nhà đầu tư đều trở thành chủ sở hữu của doanh nghiệp. Đồng thời có đầy đủ quyền hạn của cổ đông bao gồm nhận cổ tức, bỏ phiếu, bầu cử. Khi giao dịch trên thị trường chứng khoán đều mang lại khả năng sinh lợi của cổ phiếu phổ thông.

Đối với công ty cổ phần

Đối với công ty cổ phần, việc phát hành cổ phiếu phổ thông có thể giúp việc huy động vốn cổ phần nhờ vào đó có thể tăng thêm nguồn vốn nhằm phát triển sản xuất kinh doanh. 

Công ty cổ phần có thể tạo thêm sức hút mới trên thị trường, bằng việc phát hành rộng rãi cổ phiếu ra công chúng. Từ đây, cũng có thể gây dựng hình ảnh đến với nhiều tổ chức kinh tế trong và ngoài nước, thu hút đầu tư, góp vốn kinh doanh.

Kết luận

Nói tóm lại, cổ phiếu phổ thông là một trong những loại cổ phiếu phổ biến hiện nay và mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư nắm giữ nó. Mặc dù vậy, khi tham gia nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ về các thông tin của loại cổ phiếu này nhé! Với bài viết trên, chúng tôi hy vọng có thể cung cấp cho người độc kiến thức cơ bản về cổ phiếu phổ thông. Chúc các bạn giod dịch thành công.