ROA là một trong những tỷ số quan trọng trong chứng khoán giúp nhà đầu tư theo dõi sức mạnh tài chính của công ty. Tuy nhiên, chỉ số ROA là gì, làm sao để tính chỉ số ROA một cách chuẩn xác lại được ít trader biết đến. Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây để nắm bắt rõ hơn về chỉ số ROA.
Mục Lục
Chỉ số ROA là gì?
Chỉ số ROA được viết tắt từ tên tiếng Anh Return On Asset hay còn được gọi là tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản là chỉ số tài chính dùng để đo lường mức hiệu quả trong việc quản lý và sử dụng tài sản của công ty. Hay nói một cách khác là chỉ số này cung cấp cho nhà đầu tư một cái nhìn tổng quan về việc công ty cổ phần đã tạo ra bao nhiêu lợi nhuận so với giá trị tài sản họ đang sở hữu. Trong đó, tài sản của công ty là những nguồn lực mà doanh nghiệp đang sở hữu hoặc kiểm soát quản lý để tạo ra nguồn lợi thu về.
- Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt?
- Liệt kê các phương pháp định giá cổ phiếu hàng đầu hiện nay
- App định giá cổ phiếu chính xác nhất
Trong chứng khoán, dữ liệu từ ROA rất quan trọng với các nhà đầu tư. Thông qua chỉ số ROA, nhà đầu tư có thể đánh giá được mức độ hiệu quả của một công ty trong việc chuyển hoá vốn đầu tư thành lợi nhuận. Từ đây, dễ dàng chọn được cổ phiếu tiềm năng.
Ý nghĩa của chỉ số ROA
Dựa vào số liệu ROA cung cấp, ta có thể nắm bắt được công ty đã thu lợi nhuận ròng là bao nhiêu khi bỏ vốn vào kinh doanh. Chính vì vậy, ROA cực kỳ có ý nghĩa không chỉ với nhà đầu, doanh nghiệp mà còn đối với những ngân hàng cho vay.
Đối với các nhà đầu tư
Chỉ số ROA giữ ý nghĩa quan trọng trong việc giúp nhà đầu tư lựa chọn cổ phiếu tiềm năng, cổ phiếu tốt để đầu tư. Thông thường, chỉ số ROA càng cao càng chứng tỏ doanh nghiệp làm ăn hiệu quả, khả năng sinh lời tốt. Chính vì vậy, doanh nghiệp nào có chỉ số ROA cao hơn, doanh nghiệp đó có tiềm năng lợi nhuận tốt.
Tuy nhiên, điều này sẽ đồng nghĩa giá cổ phiếu của các công ty đó sẽ cao hơn. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng nên so sánh chỉ số ROA của công ty với chính nó trong lịch sử để xem liệu công ty này có đang hoạt động tốt lên không.
Đối với chủ doanh nghiệp
- ROA giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ hiệu quả trong quá trình kinh doanh. Thông qua ROA, các nhà quản lý doanh nghiệp dễ dàng biết được lợi nhuận ròng thu lại là bao nhiêu so với số vốn đã bỏ ra.
- Bằng cách so sánh chỉ số ROA giữa các thời kỳ hoặc với các doanh nghiệp cùng quy mô trong lĩnh vực, doanh nghiệp có thể phân tích và đưa ra những định hướng kinh doanh hợp lý trong tương lai. Nếu chỉ số ROA cao thì công ty sẽ duy trì chiến lược kinh doanh hiện tại, còn ROA thấp thì lãnh đạo công ty cần có sự điều chỉnh kế hoạch kinh doanh.
Đối với ngân hàng cho vay
Nhờ vào chỉ số ROA, ngân hàng có thể đánh giá được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp để quyết định nên cho doanh nghiệp vay vốn không. Bởi, đây là chỉ số tài chính đo lường và tổng quan được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Ứng dụng của chỉ số ROA trong chứng khoán.
Trong chứng khoán, chỉ số ROA có thể giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định có tham gia cổ phiếu của một doanh nghiệp hay không. Thông thường, ta dựa vào các yếu tố sau:
Lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp
Cơ cấu tài sản của các lĩnh vực khác nhau sẽ khác nhau:
- Đối với những công ty ngành dịch vụ hoặc công nghệ thông tin… chỉ số ROA thường sẽ cao hơn, bởi những công ty này không yêu cầu quá nhiều tài sản cố định.
- Đối với những công ty trong lĩnh vực công nghiệp nặng như: thép, xi măng… chỉ số ROA thường sẽ thấp, bởi những công ty sẽ cần nhiều tài sản cố định giá trị lớn hơn.
Trong quá trình đối chiếu các chỉ số ROA, nhà đầu tư nên xem xét kỹ với các công ty trong cùng lĩnh vực tương đồng để đưa ra đánh giá chân xác nhất.
ROA trung bình của ngành
Đối với chỉ số ROA trung bình của ngành, ta có các trường hợp sau: Nếu ROA lớn hơn trung bình ngành, khả năng doanh nghiệp đó đang sử dụng tài sản hiệu quả hơn so với các đối thủ và ngược lại. Do đó, các nhà đầu tư cũng sử dụng ROA trung bình của ngành để lựa chọn cổ phiếu tốt.
ROA của doanh nghiệp trong quá khứ
Việc so sánh đối chiếu các chỉ số ROA trong quá khứ của một doanh nghiệp cũng là điều cần thiết và quan trọng. Có nhiều trường hợp, chỉ ROA doanh nghiệp cao hơn so với mức trung bình ngành nhưng lại có xu hướng đi xuống so với quá khứ. Những doanh nghiệp như vậy mức rủi ro rất cao, nên nhà đầu tư cần cân nhắc.
Ngược lại, đối với những doanh nghiệp thể hiện chỉ số ROA tăng trưởng đều qua các năm cao hơn so với chỉ số trung bình ngành, thì đây chính là nơi tuyệt vời để lựa chọn cổ phiếu cho các nhà đầu tư.
Ưu và nhược điểm của chỉ số ROA
Ưu điểm
- Giúp việc đánh giá hoạt động của doanh nghiệp cũng như bộ máy vận hành có tốt không, có hiệu quả không.
- Việc tính chỉ số ROA không khó, dễ sử dụng, thường được các nhà đầu tư mới trên thị trường áp dụng khi phân tích cổ phiếu.
Nhược điểm
- Chỉ số ROA không tuyệt đối nên không phản ánh bao trùm cả bức tranh tài chính mà chỉ phản ánh một khía cạnh của doanh nghiệp. Chính vì vậy, nhà đầu tư nên kết hợp với các chỉ số khác để có cái nhìn đúng đắn hơn.
- Nếu đem chỉ số ROA giữa các doanh nghiệp khác nhau để so sánh sẽ không có ý nghĩa. Chẳng hạn những lĩnh vực công ty bảo hiểm, tài chính ngân hàng chỉ số ROA trên 2% được xem là hiệu quả. Tuy nhiên, đối với những ngành công nghiệp nặng chỉ số ROA trên 10% mới được cho là tốt.
- Lợi nhuận là chỉ tiêu mà các công ty có thể sử dụng các phương pháp kế toán để cắt giảm hoặc thổi phồng vì lợi ích riêng. Chính vì điều này ROA có thể bị bóp méo.
- Lợi nhuận của một doanh nghiệp thường xuyên biến động vì vậy ROA tính trong thời gian ngắn sẽ không hiệu quả. Các nhà đầu tư nên đánh giá chỉ số ROA trong thời gian dài.
Hướng dẫn xác định và tính chỉ số ROA
Để tính chỉ số ROA, ta có công thức như sau:
Trong đó:
- Lợi nhuận sau thuế (được lấy từ báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp) được tính như sau: Tổng thu – Tổng chi – Thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Tổng tài sản là tổng trị giá tài sản của công ty tại thời điểm báo cáo, được thể hiện trong bảng cân đối kế toán gồm: tiền và các khoản tương đương tiền, đầu tư tài chính, tài sản cố định, các khoản phải thu, hàng tồn kho, xây dựng cơ bản, bất động sản đầu tư và tài sản khác.
- Đơn vị tính của chỉ số ROA là %
Phân biệt ROS và ROA
Ta có, công thức tính ROA như sau:
ROA = Lợi nhuận sau thuế/ Tổng tài sản
Về mặt ý nghĩa, ROA biểu hiện mối quan hệ giữa mức sinh lợi thực tế của doanh nghiệp so với tài sản đang sở hữu. Điều này có nghĩa, một đồng vốn bỏ ra sẽ thu lại bao nhiêu lợi nhuận. Như vậy, ROA này cao chứng tỏ lợi nhuận thu được sau thuế tăng, doanh nghiệp quản lý chi phí tốt. Ngược lại, tỷ lệ ROA giảm chứng tỏ lợi nhuận thu về thấp thậm chí thâm hụt vốn bỏ ra.
Trong mối quan hệ tương quan giữa ROA và ROS, ROA tỷ lệ thuận với ROS, tức chỉ số ROS tăng, chỉ số ROA cũng tăng theo và ngược lại.
Mối quan hệ giữa ROA và ROE trong kinh doanh
So với chỉ số ROA, chỉ số ROE được nhà đầu tư chú trọng nhiều hơn vì nó phản ánh trực tiếp mối quan hệ giữa số vốn bỏ ra với lợi nhuận thu về của nhà đầu tư. Trong kinh doanh, chỉ số ROE cao nhưng ROA thấp là điều đáng lo ngại về khả năng sử dụng nợ của một doanh nghiệp qua công thức được tính như sau:
Từ công thức trên, ta có thể thấy chỉ số ROE = ROA*Đòn bẩy tài chính.
Chính vì vậy, ROE có cao hay không sẽ phụ thuộc vào hai yếu tố: đòn bẩy tài chính và đặc thù ngành.
Chỉ số ROA bao nhiêu là tốt?
ROA theo tiêu chuẩn quốc tế không phải lớn hơn 7,5%. Đây là mức để đánh giá một doanh nghiệp có đủ năng lực tài chính hay không. Tuy nhiên không có con số tuyệt đối ROA bao nhiêu là tốt. Các công ty vẫn cần xem xét con số này trong nhiều năm, tốt nhất là 3 năm trở lên để có thể đưa ra các đánh giá khả quan.
Trong ít nhất 3 năm, một doanh nghiệp có thể duy trì được ROA lớn hơn hoặc bằng 10%, được đánh giá là hiệu quả kinh doanh tốt. Doanh nghiệp sử dụng tài sản hiệu quả khi ROA có xu hướng tăng lên.
Ngoài ra, việc xác định chỉ số ROA bao nhiêu là tốt còn phụ thuộc vào những yếu tố:
- Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nào?
- So sánh ROA với các đối thủ cùng lĩnh vực.
- So sánh ROA của chính doanh nghiệp đó với kết quả trong quá khứ.
Kết luận
Nói tóm lại, chỉ số ROA là chỉ số tài chính quan trọng vừa giúp doanh nghiệp có thể nắm bắt được tình hình đầu tư của mình có hiệu quả hay không, vừa giúp nhà đầu tư có thể đánh giá được công ty và lựa chọn cổ phiếu tốt. Tuy nhiên, nhà đầu tư nên kết hợp chỉ số ROA với các chỉ số khác để tăng thêm độ chính xác cao trong quá trình đánh giá tình hình doanh nghiệp. Với bài viết trên, chúng tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn đọc thông tin hay về chỉ số ROA. Chúc các bạn giao dịch thành công.
