Theo các số liệu thống kê, các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đang có sự gia tăng đáng kể. Khối lượng giao dịch DEX trong năm 2023 đã tăng hơn 150% so với năm 2022 khi tổng khối lượng giao dịch này vượt mức 1.5 nghìn tỷ USD. Vậy các DEX nổi bật gồm những thương hiệu nào? Cùng Giavang.com điểm qua các DEX nổi bật qua bài viết sau đây nhé!
Mục Lục
Sàn DEX là gì?
DEX (Decentralized Exchange) là sàn giao dịch phi tập trung hoạt động trên nền tảng blockchain có hợp đồng thông minh (smart contract) cho phép người dùng giao dịch token trực tiếp mà không cần bên trung gian. Đây là một phần quan trọng trong hệ sinh thái DeFi, vì trước khi tiếp cận các dịch vụ như Lending, Borrowing hay Long – Short thì người dùng thường có nhu cầu giao dịch token thông qua các sàn DEX. ‘
Với cơ chế phi tập trung, DEX mang lại nhiều lợi ích như giao dịch trực tiếp giữa người dùng mà không qua trung gian, quyền tự do quản lý tài sản cá nhân mà không cần lưu ký trên sàn và không bị kiểm soát bởi bên thứ ba. Nhờ vào những ưu điểm này, DEX ngày càng phát triển mạnh mẽ, minh chứng qua tổng giá trị giao dịch (TVL) đạt 14.064 tỷ USD vào đầu năm 2024, theo thống kê từ DefiLlama.
Tiêu chí chọn sàn DEX phù hợp
Để dễ dàng lựa chọn được các DEX phù hợp trong các DEX nổi bật, nhà giao dịch cần dựa trên các yếu tố cơ bản sau:
- Phân loại sàn DEX:
- Theo cơ chế khớp lệnh: AMM DEX và Orderbook DEX.
- Theo nguồn thanh khoản: Liquidity Center và DEX Aggregator.
- Theo hình thức giao dịch: Spot DEX, Margin DEX, Derivatives DEX.
- Tiêu chí đánh giá sàn DEX uy tín:
- Độ uy tín: Thời gian hoạt động lâu năm, thông tin minh bạch qua các kênh truyền thông (X, Medium, Discord…).
- Tính bảo mật: Lịch sử bị hack (nếu có), mức độ thiệt hại và khả năng bồi thường cho người dùng.
- Trải nghiệm người dùng: Giao diện thân thiện, dễ sử dụng, tốc độ xử lý mượt mà.
- Thanh khoản: Đánh giá qua TVL (tổng giá trị bị khóa) và khối lượng giao dịch (trading volume).
- Phí giao dịch: Swap fee, gas fee trên các blockchain (Ethereum có phí cao hơn so với BNB Chain, Solana, Avalanche…).
- Khả năng cải tiến: Dự án có thường xuyên cập nhật, nâng cấp để tăng khả năng cạnh tranh không?
- Cách chọn sàn DEX phù hợp:
- Bạn muốn giao dịch tài sản nào và thuộc blockchain nào?
- Bạn muốn swap token hay kiếm thêm lợi nhuận?
- Bạn muốn giao dịch spot, margin hay perpetual?
- Bạn thích loại sàn nào: Orderbook hay AMM, Liquidity Center hay Aggregator?
- Nếu kiếm lợi nhuận, bạn chấp nhận rủi ro impermanent loss ở mức nào? (thấp hay cao).
Ưu nhược điểm của sàn giao dịch DEX
Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) ngày càng phổ biến trong giới trader nhờ tính bảo mật cao, không cần bên trung gian và phí giao dịch thấp. Tuy nhiên, DEX vẫn tồn tại một số hạn chế như thanh khoản thấp, yêu cầu kỹ thuật cao và thiếu đội ngũ hỗ trợ. Vì vậy, người dùng cần cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn giao dịch trên DEX.
Bảng phân tích ưu nhược điểm của các DEX nổi bật trên thị trường crypto:
| Ưu điểm | Hạn chế |
| Không yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, giảm rủi ro mất dữ liệu. | Thanh khoản thấp, khối lượng giao dịch thấp hơn so với CEX. |
| Người dùng tự kiểm soát tài sản, không cần bên thứ ba. | Giao dịch yêu cầu kỹ thuật cao, không thân thiện với người mới. |
| Giao dịch minh bạch, an toàn nhờ công nghệ blockchain và hợp đồng thông minh. | Không có đội ngũ hỗ trợ khi gặp sự cố. |
| Phí giao dịch thấp hơn nhiều so với sàn CEX. | Giao diện phức tạp, cần thời gian làm quen. |
Top các DEX nổi bật nhất trong Crypto
Uniswap
Trong các DEX nổi bật, Uniswap là sàn giao dịch phi tập trung (DEX) hàng đầu ra mắt năm 2018 bởi Hayden Adams, hoạt động trên Ethereum và các blockchain EVM. Với cơ chế Tạo lập Thị trường Tự động (AMM) sử dụng công thức x * y = k, Uniswap đảm bảo thanh khoản tối ưu và trở thành DEX lớn nhất theo khối lượng giao dịch và tổng giá trị bị khóa (TVL).
Sàn đã trải qua ba phiên bản phát triển quan trọng: Uniswap V1 (2018) chỉ hỗ trợ swap ETH-ERC20, Uniswap V2 (2020) mở rộng sang swap ERC20-ERC20 và chia sẻ phí cho nhà cung cấp thanh khoản (LP) bằng UNI token, trong khi Uniswap V3 (2021) hỗ trợ nhiều blockchain EVM và áp dụng thanh khoản tập trung (CLMM) giúp tối ưu vốn và giảm trượt giá. Theo DefiLlama (01/02/2024),
Uniswap ghi nhận 1.087 tỷ USD khối lượng giao dịch 24h, 4.064 tỷ USD TVL và 4.516 tỷ USD vốn hóa thị trường. Hiện tại, nền tảng này hỗ trợ hơn 400 token, tích hợp hơn 300 dApp và có khối lượng giao dịch hàng ngày thuộc top đầu thị trường. Với những cải tiến không ngừng và vị thế vững chắc, Uniswap tiếp tục duy trì danh hiệu sàn DEX số 1 trong hệ sinh thái DeFi.
Bảng phân tích ưu & nhược điểm của Uniswap
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
Curve Finance
Trong số các DEX nổi bật thì Curve Finance là sàn giao dịch phi tập trung (DEX) chuyên biệt cho stablecoin và các tài sản crypto có giá trị tương đương, ra mắt năm 2017 bởi Michael Egorov. Ban đầu hoạt động trên Ethereum, Curve sau đó đã mở rộng sang nhiều blockchain như Arbitrum, Avalanche, Polygon, và Fantom.
Với trọng tâm là stablecoin, Curve giúp người dùng giao dịch với độ trượt giá thấp và phí giao dịch rẻ, phù hợp với các giao dịch khối lượng lớn trong DeFi. Khác với Uniswap, Curve cung cấp các pool thanh khoản chứa từ hai đến bốn token, giúp đa dạng hóa lựa chọn đầu tư nhưng vẫn duy trì sự ổn định. Theo DefiLlama (01/02/2024), Curve Finance ghi nhận 215.39 triệu USD khối lượng giao dịch 24h, 2.332 tỷ USD tổng giá trị bị khóa (TVL) và 480.19 triệu USD vốn hóa thị trường.
Nền tảng này hỗ trợ hơn 45 loại tài sản ổn định, mang lại cơ hội kiếm lợi nhuận thụ động an toàn nhờ tính ổn định của stablecoin. Tuy nhiên, Curve Finance cũng có một số nhược điểm như phí gas cao trên Ethereum, giao diện phức tạp cho người mới, và từng bị tấn công bảo mật nghiêm trọng, điển hình là vụ hack ngày 30/07/2023 gây thiệt hại 70 triệu USD.
Bảng ưu & nhược điểm của Curve Finance
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
Pancake Swap
PancakeSwap là sàn DEX (sàn giao dịch phi tập trung) nổi bật, được thành lập vào tháng 09/2020 và hiện là một trong những nền tảng hàng đầu trên blockchain BNB Chain. Sàn này ban đầu được fork từ Uniswap V2 với cơ chế AMM (Automated Market Maker) và mô hình CPMM (Constant Product Market Maker) nhưng đã mở rộng hỗ trợ nhiều blockchain khác như Ethereum, Arbitrum và Base.
Theo bảng thống kê các DEX nổi bật thì PancakeSwap cung cấp nhiều tính năng DeFi đa dạng từ giao dịch swap, farming, cung cấp thanh khoản đến liquid staking và các trò chơi NFT.
Với khối lượng giao dịch 24h lên đến hơn 432 triệu USD và tổng giá trị bị khóa (TVL) đạt hơn 1.94 tỷ USD, PancakeSwap hiện giữ vị trí dẫn đầu trên hệ sinh thái BNB Chain. Sàn cũng cung cấp các tính năng nâng cao như thanh khoản tập trung (V3 Liquidity), giao dịch hợp đồng vĩnh cửu (Perpetual) và các cầu nối token giữa các blockchain khác nhau.
Tuy nhiên, PancakeSwap cũng có một số nhược điểm chẳng hạn như cơ chế thanh khoản tập trung mang lại lợi nhuận cao nhưng đi kèm với rủi ro impermanent loss.
Bảng ưu và nhược điểm của PancakeSwap
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
SushiSwap
Dựa trên bảng tổng hợp các DEX nổi bật, SushiSwap là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) được xây dựng dựa trên mã nguồn mở của Uniswap, cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo ra DEX của riêng mình. Mặc dù sử dụng mã của Uniswap, SushiSwap lại sở hữu các tính năng độc đáo như dịch vụ khai thác thanh khoản (liquidity mining) để thu hút các nhà cung cấp thanh khoản và cho phép người dùng tham gia vào các quyết định quản trị thông qua mã thông báo SUSHI.
Ban đầu được phát triển trên blockchain Ethereum, hiện SushiSwap đã mở rộng ra hơn 14 chuỗi khác bao gồm Polygon, Arbitrium, Moonbeam, Optimism và Avalanche.
Ưu và nhược điểm của SushiSwap
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
Balancer
Balancer là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) kết hợp giữa nền tảng giao dịch tiền điện tử và cung cấp thanh khoản, đồng thời hoạt động như một trình quản lý danh mục đầu tư tự động. Ban đầu được xây dựng trên blockchain Ethereum, Balancer sử dụng cơ chế tạo lập thị trường tự động (AMM) để thiết lập giá.
Nền tảng này gồm hai phần: một sàn giao dịch cho nhà giao dịch và một quỹ đầu tư. Quỹ của Balancer cho phép nhà cung cấp thanh khoản sở hữu một phần của nền tảng nếu họ muốn tham gia. Người dùng cũng có thể tham gia quản trị nền tảng thông qua mã thông báo gốc BAL, giúp định hướng các quyết định phát triển của Balancer.
Ưu và Nhược điểm của Balancer:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
Trên đây là tổng hợp các DEX nổi bật mà Giavang.com muốn chia sẻ đến các nhà đầu tư. Việc nắm rõ những nội dung này sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn được nền tảng giao dịch phù hợp nhất trong tổng các DEX nổi bật trên thị trường crypto.
Xem thêm
